Het bedrijf Charterama operereert als gevolmachtigd agent namens RSA Luxembourg en is vooral actief in de maritieme sector. Bij HDI Global Specialty is een beroepsaansprakelijkheidsverzekering gesloten. Charterama heeft namens RSA met Sokana, die een vloot van vrachtschepen beheert, een FD&D-polis gesloten. Die dekt de kosten van bepaalde scheepsdisputen.
Hulp bij vordering
Zo'n geschil ontstaat er rondom demurrage, oftewel overliggeld. Dat moet worden betaald aan een rederij bij een vertraging die maakt dat de ligtijd langer is dan afgesproken.
Sokana heeft in dat kader een vordering van 327.000 dollar uitstaan bij een derde - niet nader gespecificeerde - partij die deze vordering niet betaalt. Charterama schakelt uiteindelijk een Engelse advocaat in, maar de vordering blijkt op dat moment al enkele dagen verjaard.
Chaterama erkent dat het te laat inzag dat er sprake was van een korte verjaringstermijn en dus te laat juridische hulp inschakelde. Een beroepsfout; Charterama schikt uiteindelijk voor 210.000 dollar met Sokana.
Beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar HDI wil dat bedrag echter niet vergoeden. De fout is namelijk niet gemaakt in de gedekte hoedanigheid van gevolmachtigd agent, luidt het argument.
Opsomming
De rechter moet uitkomst bieden. In artikel 16 van de polisvoorwaarden van HDI staat de verzekerde hoedanigheid gedefinieerd. 'De werkzaamheden die geacht worden te behoren tot de normale uitoefening van het beroep of bedrijf van verzekeringnemer' worden verder gedefinieerd, in de vorm van een opsomming.
Onder meer 'bemiddeling en advisering' staan daarin vernoemd, inclusief 'activiteiten in het kader van riskmanagement, schadebehandeling en assurantiemakelaardij'. Ook activiteiten in de hoedanigheid van een gevolmachtigd agent vallen onder dekking van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering, blijkt uit de opsomming.
HDI is van mening dat onder die hoedanigheid alleen de eerder genoemde werkzaamheden vallen, dus dat het punt een soort samenvatting is van het voorafgaande. Charterama vindt dat punt D op zichzelf staat.
Geen verwevenheid
De rechter gaat mee in de uitleg van het volmachtbedrijf. 'In de aanhef wordt omschreven welke werkzaamheden worden verstaan onder de verzekerde hoedanigheid, waarna die werkzaamheden (...) worden omschreven en gedetailleerd. Daarbij wordt geen rangorde of andere onderlinge verwevenheid aangebracht of gesuggereerd. In de tot de verzekerde hoedanigheid behorende activiteiten van een gevolmachtigd agent dient dan ook geen beperking bestaande uit in de voorafgaande artikelleden opgesomde activiteiten te worden gelezen."
Onderdeel gebruikelijke werkzaamheden
Maar is het verlenen van rechtsbijstand aan een verzekerde bij de incasso van een vordering wel onderdeel van de gebruikelijke werkzaamheden van een gevolmachtigd agent? Ja, stelt Charterama, die van RSA een verklaring heeft: enerzijds helpt Charterama verzekerden met advies en begeleiding bij disputen (de zogenoemde in-house behandeling), anderzijds biedt de FD&D-polis dekking voor juridische kosten, aldus RSA.
Een schadebehandelaar die 25 jaar ervaring heeft in de maritieme verzekeringsbranche bevestigt dat het standaardpraktijk is voor een gevolmachtigd agent in de maritieme verzekeringsmarkt om een verzekerde in-house assistentie te verlenen onder een FD&D-polis voordat het externe advocaten inschakelt. Ook andere gevolmachtigde agenten en verzekeraars melden op hun website dat ze in-house rechtsbijstand aanbieden, zowel bij verweer tegen een aanspraak op de verzekerde (defensief) als om bijstand bij de incasso van een vordering op een derde (offensief).
Dit overtuigt de rechter. Het is normaal gebruik om zogeheten 'offensieve rechtsbijstand' te verlenen en daarom valt het binnen de dekking van de polis. En HDI heeft in de polisvoorwaarden zonder verder voorbehoud de verzekerde hoedanigheid expliciet gekoppeld aan de branche-specifieke gebruiken.
Vergunningsplicht niet relevant
HDI vindt dat voor het verlenen van ‘offensieve’ rechtsbijstand een vergunningsplicht bestaat, maar daar gaat de rechtbank niet op in. 'Op grond van de uitleg van de polisvoorwaarden zoals hierboven weergegeven mocht Charterama erop vertrouwen dat ook de werkzaamheden in het kader waarvan zij de beroepsfout heeft gemaakt verzekerd zijn. Dit is bepalend voor de rechtsverhouding tussen partijen. In de polis kan geen enkel aanknopingspunt worden gevonden voor de aanname dat voor die dekking ook nog van belang zou kunnen zijn of voor de werkzaamheden een vergunning vereist is'.
De rechter verwerpt ook de stelling van HDI dat RSA onder de FD&D-verzekering geen rechtsbijstand in natura zou verlenen, maar alleen dekking voor de kosten van een advocaat. 'Gezien de expliciete koppeling in artikel 16 van de polisvoorwaarden van de verzekerde hoedanigheid aan de branchegebruiken valt het verlenen van rechtsbijstand in natura dan ook – ondanks het feit dat de FD&D-verzekering 'slechts' dekking biedt voor advocaatkosten – onder de normale uitoefening van het beroep van een gevolmachtigd agent, zoals gebruikelijk in de maritieme branche'.
HDI moet dus alsnog de schade door de beroepsfout vergoeden. Specifiek: 210.000 dollar voor de schikking en 32.000 euro voor de gemaakte kosten om deze schikking te treffen. Ook de meer dan vijftienduizend euro aan gerechtelijke (incasso- en proces)kosten komen voor rekening van HDI.
