De AFM heeft de overtreders gewaarschuwd dat ze snel aan de wettelijke normen moeten voldoen. Benadeelde klanten moeten ze compenseren. De toezichthouder overweegt bovendien om aan enkele hypotheekaanbieders boetes op te leggen.
In de leidraad ‘Vergoeding voor vervroegde aflossing van de hypotheek’ staat hoe hypotheekaanbieders de maximale boeterente kunnen berekenen. Per 14 juli 2016 mogen aanbieders niet meer in rekening brengen dan het financieel nadeel dat zij lijden.
Enkele euro's tot € 15.000
Afgelopen periode onderzocht de AFM van vijftien hypotheekaanbieders tien dossiers van klanten die in oktober 2017 vervroegd wilden aflossen. In dit onderzoek zaten zowel aanbieders met een groot marktaandeel als kleinere partijen. Bij negen hypotheekaanbieders was de opgelegde boeterente in minstens één dossier te hoog. Eén aanbieder in het onderzoek maakte het wel heel bont en overtrad in alle tien dossiers de regels.
In totaal overschreed in 32 dossiers (21%) de in rekening gebrachte boete het maximum. Volgens de toezichthouder varieert de overschrijding van enkele euro’s tot in één geval ruim € 15.000. Gemiddeld gaat het om enkele honderden euro’s.
Hybride hypotheken
De overtredingen die gemaakt worden, zijn volgens de AFM het gevolg van drie soorten fouten. In enkele gevallen zijn individuele fouten gemaakt door een verkeerde invoer. Bij sommige aanbieders zorgde een verkeerde inrichting van systemen ervoor dat renteopslagen niet correct werden meegenomen in de berekeningen. Tot slot was er een groep overtreders waarbij het financieel nadeel op een onjuiste manier werd berekend. Dat gold bijvoorbeeld bij hybride hypotheken waar geen rekening is gehouden met een eventueel spaardeel.
Afronden naar boven
Vijf aanbieders bezondigden zich aan een inconsistente toepassing van de opslagen in de contract- en vergelijkingsrente. Een te lage vergelijkingsrente ten opzichte van de contractrente leidt tot een te hoge vergoeding. Daarnaast rondden twee aanbieders consequent de resterende rentevaste periode omhoog af op hele maanden. Ook daardoor pakt de boeterente te hoog uit. Aanbieders moeten van de AFM de resterende rentevaste periode naar beneden afronden of de boeterente berekenen aan de hand van exact het aantal resterende maanden en dagen.
Incomplete aflosnota's
Ook bij de specificatie van de berekening in de aflosnota’s gaan hypotheekaanbieders in de fout. Bij alle aanbieders ontbraken één of meerdere onderdelen. Volgens de AFM kunnen huizenbezitters de berekening daardoor niet goed volgen. Bij drie aanbieders ontbrak er zelfs zoveel informatie dat de aflossers geen enkel idee konden krijgen waarop de berekening was gebaseerd. Deze aanbieders hebben hun specificaties inmiddels verbeterd, aldus de toezichthouder.
