Nu de prijzen van woningen mondjesmaat dalen, 'durven' steeds meer starters weer de stap te zetten naar de hypotheekadviseur, ziet Ballast bij Hypotheek Visie gebeuren. “In het segment van – gechargeerd gezegd - 25 tot 34 jaar neemt het aantal bezoeken aan onze kantoren fors toe. Ambitieus en enthousiast komen ze binnen, maar in veel gevallen krijgen ze te horen: ‘Helaas, met dit inkomen zijn jullie niet in staat om iets naar jullie wens te kopen’”, aldus de CMO van de hypotheekadviesketen.
Paradigmashift in hypothekenland
Verdienen die starters dan altijd slecht? Nee, schat Ballast in. Maar het is evenwel vaak niet genoeg. Logisch, vindt hij: ze zitten immers pas aan het begin van hun professionele carrière. “De pilot met de duurhuurhypotheek is uiteindelijk geen succes gebleken. We zullen dus op zoek moeten naar andere alternatieven.”
Hij doet graag een voorzet. Ballast: “Er worden acceptatiecriteria gebruikt die ervanuit gaan dat iemand met zijn of haar huidige inkomen binnen uiterlijk dertig jaar de woningschuld moet aflossen. Dát zorgt ervoor dat de meeste huizen onbereikbaar zijn voor starters. Maar als je kunt uittekenen dat iemand pas aan het begin van zijn of haar carrière staat en waarschijnlijk een stuk meer gaat verdienen; kunnen we die berekening dan niet meer op dat gegeven insteken, om nieuwkomers op de woningmarkt wél aan een woning te helpen? In mijn ogen moeten we echt anders gaan denken.”
Het klinkt misschien niet iedereen als muziek in de oren, maar je zou een discriminatore benadering kunnen gaan toepassen. Bepaalde leeftijdscategorieën een veel lagere verplichte aflossing toekennen, zodat er een hoger besteedbaar inkomen overblijft”
Dan ga je er dus vanuit dat iemand inderdaad meer gaat verdienen en dat móét dan ook. Riskeer je hiermee niet een forse restschuld?
“Praten in wel of niet een restschuld hebben staat voor mij symbool voor de verkeerde denkrichting. In mijn ogen laat je mensen die hun hypotheek niet volledig aflossen helemaal niet met een restschuld achter. Maar dit vraagt dus wel om een andere manier van naar de zaken kijken.”
“We hebben het dan niet meer over een restschuld, maar over bezittingen waarop nog een leningdeel moet worden afgelost. Stel je voor: je hebt een huis van drie ton en je hebt de hypotheek al voor twee derde afgelost. Ga je verhuizen, dan los je die hypotheek af met de opbrengst van de verkoop en houd je geld over. En als je er blijft wonen, is er sprake van bezit. Vroeger gingen boerderijen over van ouders op kinderen: die wilden ze voor hen inderdaad vrij van schulden hebben, maar is dat nou echt nog nodig? Ik denk het niet.”
We moeten dus anders naar een woningschuld gaan kijken, maar wat stel je dan concreet voor om starters op weg te helpen?
“Het klinkt misschien niet iedereen als muziek in de oren, maar je zou een discriminatore benadering kunnen gaan toepassen. Bepaalde leeftijdscategorieën een veel lagere verplichte aflossing toekennen, zodat er een hoger besteedbaar inkomen overblijft. Waardoor ze dus meer kunnen lenen. Waarom moeten starters bij aanvang evenveel verplicht aflossen als over twintig jaar? Ze zijn nog jong, hebben een lager inkomen, krijgen kinderen: is het niet beter om hun start op de woningmarkt juist te verlichten?”
Ebru Umar had het er op AM over dat starters wooncarrière moeten gaan maken; niet verwachten dat ze meteen een woning midden in de stad kunnen kopen, maar drie hoog en vijf achter beginnen. Hoe kijk je daarnaar?
“Ik ben helemaal voor wooncarrière maken; zo ben ik zelf ook ooit begonnen. Zolang er maar perspectief is. En juist dat ontbreekt. Hoge hypotheekrentes, inflatie, de stokstofcrisis, stilvallende bouwprojecten terwijl er een gierend tekort is. We hebben gigantische bouwambities, maar de reële cijfers komen daar nog niet eens bijna bij in de buurt. Welk perspectief voor starters is er als juist die onderkant van de woningmarkt muurvast zit? Als branche moeten we daar weer beweging in zien te krijgen, want ik heb het gevoel dat dit vanzelf niet meer gaat gebeuren. We kunnen die starters toch niet zo laten zitten?”
“We moeten onze verantwoordelijkheid pakken. Op de huidige manier doordenken is nutteloos. We dachten dat we er tegen deze tijd wel zouden zijn, maar inmiddels kunnen we concluderen dat dat niet zo is en dat er dus verandering nodig is. Ik doe een voorzet, maar realiseer me ook dat dit niet alle problemen oplost. We willen in ieder geval het gesprek openbreken.”
