Voorheen behandelde Kifid geen klachten van mensen die hun woning verhuurd hadden. Een woning verhuren is een economische activiteit, was de opvatting. Die is nu bijgesteld met het oog op een uitspraak van het Europees Hof van Justitie uit oktober vorig jaar. Die legde toen het begrip 'consument' uit in de Europese richtlijn voor oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten, op verzoek van een Poolse rechter. Het hof oordeelde toen dat onder het begrip 'consument' valt "een natuurlijke persoon die een hypothecaire kredietovereenkomst sluit om de aankoop van één enkele woning te financieren, teneinde deze onder bezwarende titel te verhuren".

De uitspraak van het EU-hof is voor de geschillencommissie aanleiding geweest de gekozen lijn te heroverwegen. In twee recente uitspraken is nu voor het eerst de ruimere uitleg van het consumentbegrip toegepast.

Kelder ondergelopen

De eerste uitspraak gaat over een klant die via Aon een opstalverzekering had gesloten met de clausule 'Expats met een verhuurde woning in Nederland'. Die schrijft een extra eigen risico van € 250 voor als een verzekerd woonhuis wordt verhuurd. Risicodragers zijn ASR (leidend) en NN.

In november 2023 loopt de kelder vol door storm en regen. Het zonnescherm van het huis is ook beschadigd. In totaal gaat het om ruim € 5.000, nog zonder de kosten van een dompelpomp, die wordt gezien als maatregel om schade in de toekomst te voorkomen. Aon bericht dat de schade aan het zonnescherm wordt vergoed, min het eigen risico.

De consument is niet tevreden met de vergoeding, omdat de kelderschade van ruim € 3.500 voor eigen rekening blijft. Maar die schade is, aldus Aon, veroorzaakt door vochtdoorlating van vloeren, muren of in kelders. En die oorzaak is uitgesloten op de polis. Er is niet aangetoond dat de schade plotseling is ontstaan.

Geen contra-expertise

Kifid gaat mee in de uitleg van ASR, die bij de procedure de verdedigende rol van Aon heeft overgenomen. Uit het expertiserapport blijkt niet dat sprake is van een plotselinge gebeurtenis en de klant heeft geen contra-expertise laten doen. "Omdat er geen redenen zijn om aan te nemen dat het rapport van de expert van de verzekeraar onjuist is, heeft hij op basis van het expertiserapport dekking mogen weigeren voor de waterschade aan de kelder, omdat daaruit blijkt dat geen sprake is van een plotselinge gebeurtenis. Dat de expert is betaald door de gevolmachtigde van de verzekeraar en daarom niet onafhankelijk zou zijn zoals de consument stelt, doet aan het voorgaande niets af."

Wel zorgplichtschending, geen schade

De tweede klacht is van dezelfde consument, die Aon-opvolger OpGroen beticht van zorgplichtschending. Kifid is het daarmee eens: "De adviseur had de klant erop moeten wijzen dat ook een verzekering met de meest uitgebreide dekking uitsluitingsclausules kent "De commissie is van oordeel dat het op de weg van de tussenpersoon lag om de consument te wijzen op het feit dat ook een verzekering met de meest uitgebreide dekking uitsluitingsclausules kent. In die zin had de tussenpersoon een betere invulling aan zijn zorgplicht moeten geven." Maar het is niet aannemelijk dat op een andere verzekering geen eigen risico van toepassing was geweest. Daarom wordt ook die klacht afgewezen.

Kifid merkt nog op dat het consumentenbegrip in elk afzonderlijk geval getoetst moet worden. "Daarbij moet het steeds gaan om de specifieke omstandigheden van het geval. "Omdat de consument de woning voor eigen gebruik heeft aangekocht en bij terugkomst weer zelf wil gaan bewonen, de verhuur niet bedoeld is om inkomsten uit te verkrijgen maar om het pand in goede staat te houden en zijn hoofdinkomsten uit arbeid komen, oordeelt de geschillencommissie dat hier gaat om een consument in de zin van het reglement. De klachten zijn daarom inhoudelijk behandeld."

Geen aanpassingen verwacht

De vraag is of verzekeraars nu actie gaan ondernemen omdat woningverhuurders bij schade makkelijker toegang hebben tot Kifid. ASR, als verzekeraar betrokken in de klachtzaak, laat weten dat het oprekken van het consumentenbegrip geen gevolgen heeft voor het beleid. "De voorwaarden en dekking blijven hetzelfde. We hebben een speciale module voor particuliere verhuur en dat blijft zo. Dit soort zaken komt zo weinig voor dat het voor ons geen impact heeft."

Bovendien gaat het er uiteindelijk om wat partijen precies met elkaar hebben afgesproken. Een verzekeraar of geldgever kan zelf bepalen of verhuur is toegestaan. Een derde Kifid-uitspraak laat bijvoorbeeld zien dat Florius terecht het opzetten van een bed & breakfast mocht weigeren aan een hypotheekklant. Het ging om de incidentele verhuur van één kamer. De verzekeraar was akkoord, maar Florius niet. Die staat alleen gedeeltelijke verhuur zoals hospitaverhuur toe, tijdelijke verhuur van de hele woning en permanente verhuur van de hele woning. Een bed & breakfast mag Florius volgens Kifid aanmerken als commerciële verhuur.

Verruiming sluit aan op voorwaarden

Achmea zegt dat bij de merken Interpolis, Centraal Beheer en FBTO verhuur van een woning door een particulier niet automatisch wordt gezien als een zakelijke activiteit. "In die zin definiëren wij het begrip consument al langer ruimer", laat een woordvoerder weten. "De verruiming van het consumentenbegrip sluit naadloos aan op onze polisvoorwaarden."

Achmea's polisvoorwaarden op de woonverzekeringen zijn naar eigen zeggen ruim qua dekking als het gaat om verhuur. "Zolang de klant zijn pand(en) particulier verhuurt, tijdelijk aan toeristen of permanent aan particulieren, is er dekking. Zakelijke verhuur en onderverhuur is wel uitgesloten. Klein zakelijk gebruik staan wij ook toe, bijvoorbeeld de kapper aan huis. Onze polisvoorwaarden hoeven vanwege de wijziging van Kifid niet te worden aangepast."