Balans in de distributieketen is essentieel om een eerlijke en gezonde markt te creëren. Het zorgt voor een gelijk speelveld en een efficiënte, transparante samenwerking tussen adviseurs en aanbieders, waarbij misbruik van economische machtsposities wordt voorkomen. Balans leidt ook tot duidelijke definities in wetgeving, zonder dat dit resulteert in een zware regeldruk.
Een klant die via een adviseur een direct ingaande lijfrente (DIL) afsluit, mag de bemiddelingskosten die hij daar voor moest maken aftrekken van zijn inkomen. De Belastingdienst heeft daar onlangs een standpunt over gepubliceerd. Lijfrente-expert Jeroen Wolfsen (Moneywise) is zeer te spreken over de wijziging. "Voor het eerst sinds jaren weer eens een besluit in het voordeel van de adviseur."
Adfiz-directeur Enno Wiertsema heeft zich neergelegd bij de invoering van actieve provisietransparantie. In zijn maandcolumn op de website van de belangenvereniging schrijft hij geen grote verrassingen meer te verwachten in het definitieve besluit. Zelfs op het gebied van de praktische uitvoerbaarheid ziet hij geen problemen meer. "En ik had nooit gedacht dit ooit te zeggen, maar op een bijzondere manier heb ik er intussen wel een soort van zin in."
De AFM voorziet geen problemen met de uitvoering van het toezicht op actieve provisietransparantie. De toezichthouder voerde op verzoek van de Raad van State een uitvoeringstoets uit, en stuurde het resultaat onlangs in een brief aan het ministerie van Financiën. De AFM heeft wel een belangrijke mits: als de daadwerkelijk ontvangen provisie significant hoger is dan het fijnmazig gemiddelde, moet de adviseur dat verplicht melden aan de klant.
Jeroen Wolfsen werd met Moneywise.nl groot in lijfrentes vanaf het provisieverbod. Waar andere adviseurs afhaakten omdat de verdiensten niet meer opwogen tegen de moeite, automatiseerde Moneywise. Inmiddels is hij een van de weinige grote spelers. Ook andere adviseurs raadplegen zijn online vergelijker voor hun klanten. Wolfsen weet het, want telkens dezelfde IP-adressen, maar hij doet er niet moeilijk over. Waar Wolfsen wel moeite mee heeft: verzekeraars die alle samenwerkingsovereenkomsten aan hun laars lappen.
Ron Gardenier is een tevreden man. Zijn pas gepresenteerde Marktvisie loopt tot en met 2025. Tegen die tijd hoopt de NVGA-voorzitter dat de volmachtmarkt stappen heeft gezet in duurzaamheid, de verzekerbaarheid van duurzame innovaties, en heeft bijgedragen aan het versnellen van de energietransitie. Grote, maatschappelijke thema's. Echte strubbelingen in de keten zelf, die zijn er volgens hem amper meer. "Dat is een luxepositie", erkent Gardenier.
Het ministerie van Financiën vaart blind op de conclusies van de AFM wat betreft de uitvoerbaarheid van actieve provisietransparantie. Dat blijkt uit de antwoorden op de Kamervragen die D66-Kamerlid Alexander Hammelburg stelde naar aanleiding van de moeizaam verlopen gesprekken tussen de AFM en de intermediaire brancheorganisaties. Hoekstra geeft in zijn beantwoording vooral een reconstructie van de totstandkoming in plaats van de gevraagde uitleg.
Was het voor de partijen die met de AFM spraken over provisietransparantie meteen duidelijk dat de gespreksverslagen gepubliceerd zouden worden? Daar lijkt het niet op, getuige de soms weinig diplomatieke bewoordingen. Zo zegt de afgevaardigde van het Verbond van Verzekeraars tegen het einde van het gesprek dat zijn organisatie "contact probeert te zoeken met organisaties van adviseurs, maar dat de deur daar wordt dichtgegooid."
Nu de discussie rond actieve provisietransparantie haar climax nadert, dreigt de adviesbranche aan het kortste einde te trekken. Terwijl Adfiz nog tal van vragen over de praktische en juridische uitvoerbaarheid opwerpt, blijft de grootste pleitbezorger rondom provisietransparantie opmerkelijk stil. Het Verbond van Verzekeraars heeft drie directieleden en een hele batterij beleidsadviseurs, maar niemand lijkt zijn naam te willen verbinden aan het pleidooi waar minister Hoekstra voor gevallen is.
Adfiz is van toon veranderd. Directeur Enno Wiertsema bleef voortdurend kalm uitleggen waarom Hoekstra's vorm van actieve provisietransparantie onuitvoerbaar is, maar die tijd van vriendelijke diplomatie is voorbij. Voordat de Tweede Kamer woensdag op het voorstel van de minister kan schieten, gooit Wiertsema in gesprek met AM zijn grieven op tafel. Over foute interpretaties, politieke spelletjes, en de schade die het Verbond aanricht in hun relatie met het intermediair.
