Het gaat in de zaak om klanten die hun aanzienlijke vermogen (een bedrag van € 1.345.000) toevertrouwen aan ‘een bekende’. Die bekende heeft geen vergunning om beleggingsdiensten te verlenen. Het vermogen wordt door deze kennis belegd met behulp van een effectenrekening op zijn naam bij BinckBank. Maar het belegde vermogen gaat grotendeels verloren, onder meer door beleggingsverliezen en aanzienlijke transactiekosten.

Geleden schade
Voor de Geschillencommissie van Kifid stellen de consumenten dat BinckBank haar zorgplicht niet heeft nageleefd, door te faciliteren dat de handelaar, zonder de vereiste vergunning te hebben, met hun vermogen beleggingstransacties kon verrichten. Ze begroten de geleden schade op € 999.999 (de grens om bij Kifid een claim in te dienen ligt op € 1 miljoen).

Beleggen voor derden
BinckBank voert aan dat zij is afgegaan op de mededeling van de handelaar bij het openen van de rekening. Op dat openingsformulier heeft hij ingevuld dat hij de rekening niet voor het beheren van vermogens van derden zou gebruiken. Maar: vast staat ook dat de bank ten aanzien van de handelaar een uittreksel uit het handelsregister heeft opgevraagd en daar stond in als bedrijfsomschrijving: ‘beleggen van vermogens voor derden en adviseren op vermogensgebied’.

Schending zorgplicht
De Geschillencommissie oordeelt dat BinckBank haar zorgplicht heeft verzaakt door naar aanleiding van die informatie geen navraag te doen bij de handelaar en te controleren of hij wel een vergunning had. Maar ondanks deze schending van de zorgplicht gaat de bank toch vrijuit omdat er volgens Kifid geen causaal verband is tussen deze tekortkoming en de schade.

Signaal om te breken
Volgens de klanten zou, als de bank haar zorgplicht wél had nageleefd, de rekening van de handelaar zijn gesloten. Dan zouden zij hebben geweten dat de handelaar niet de vereiste vergunning had en zouden ze hebben beseft dat er sprake was van een economisch delict. De ontbrekende vergunning zou voor hen een signaal zijn geweest met hem te breken. Bovendien zou hij zonder vergunning ook elders geen andere rekening kunnen openen.

BinckBank zegt daarop dat de verliezen te wijten zijn aan de gevolgde beleggingsstrategie. Het is volgens Binck aannemelijk dat de klanten, ook als Binck de handelaar had geweigerd, hun vermogen dan elders volgens eenzelfde strategie zouden hebben belegd, eventueel via een andere vermogensbeheerder die wel een vergunning had.

Via een andere bankinstelling
De Commissie overweegt ten eerste dat de klanten ‘zonder meer’ op de handelaar hebben vertrouwd en op zijn verhalen over zijn profijtelijke manier van beleggen. Maar ook gaat de Commissie er kennelijk van uit dat de handelaar (zonder vergunning) bij een andere bank zijn activiteiten had kunnen voortzetten.

De commissie verwoordt het als volgt: “Aangenomen – hetgeen op zichzelf al niet waarschijnlijk is – dat X (de handelaar) Consumenten in alle eerlijkheid zou hebben verteld dat de bank hem het gebruik van een rekening had geweigerd, valt allerminst uit te sluiten dat Consumenten zouden zijn afgegaan op mededelingen van X die hem in staat hadden gesteld het reeds in bezit gekregen bedrag op andere wijze, via een bij een andere bankinstelling geopende rekening, te blijven gebruiken voor zijn beleggingsstrategie die, naar achteraf moet worden vastgesteld, buitengewoon risicovol is en onevenredig hoge kosten meebrengt.”

Adequaat handelen had niet geholpen
In elk geval is, zo zegt de Geschillencommissie, onvoldoende aannemelijk dat adequaat handelen van BinckBank ertoe zou hebben geleid dat de klanten weer de beschikking zouden hebben gekregen over het bedrag dat zij hebben overgemaakt. Het is, kortom, niet komen vast te staan dat adequaat handelen van de bank de schade van Consumenten zou hebben voorkomen.