De ondergrens was al in 2019 aangekondigd, maar wordt per 1 januari 2022 van kracht. Zorgelijk vindt DNB de ontwikkeling bij banken, die in hun risicoweging voor hypotheken onvoldoende rekening houden met het systeemrisico in de woningmarkt. De risico's werden naar de mening van de toezichthouder enkele jaren terug al relatief gezien almaar lichter gewaardeerd, terwijl de systeemrisico’s in de huizenmarkt toenamen. "Sindsdien is deze discrepantie alleen maar toegenomen. De door banken gehanteerde risicogewichten voor hypothecaire leningen zijn verder gedaald, mede door de stijgende waarde van het onderpand. Tegelijkertijd is het systeemrisico in de woningmarkt juist verder toegenomen, door steeds sneller stijgende huizenprijzen en meer risicovol gedrag."
Kapitaalimpact vijf miljard
De maatregel gaat door, mits het economisch herstel doorzet, zoals DNB voorziet. "De invoering is onverminderd van belang, omdat er in de risicoweging van hypothecaire leningen onvoldoende rekening wordt gehouden met het systeemrisico van een correctie in de woningmarkt. De totale kapitaalimpact van de maatregel bedraagt op dit moment ongeveer 5 miljard euro, maar kan op het moment van invoering nog wijzigen. Banken zijn met de huidige kapitaalniveaus goed in staat om deze additionele eisen te absorberen. De ondergrens zorgt ervoor dat banken een zeker minimum aan kapitaal aanhouden voor hun hypotheekportefeuilles, en voorkomt dat steeds verder stijgende huizenprijzen leiden tot steeds lagere risicogewichten." Bij de aankondiging in 2019 ging DNB nog uit van een bedrag van 3 miljard aan extra kapitaal.
Verzekeraars blijven kwetsbaar
De directe impact van de coronacrisis op verzekeraars is tot nu toe beperkt, geeft DNB verder aan in het periodieke Overzicht Financiële Stabiliteit. "Verzekeraars worden wel indirect geraakt door de gevolgen van de pandemie. Zo kan de marktwaarde van de beleggingen in bedrijfsobligaties worden geraakt door toenemende problemen in de bedrijvensector en kunnen blootstellingen op commercieel vastgoed de financiële positie negatief beïnvloeden."
Levenpolis alleen bij hoge premie nog winstgevend
Het is echter vooral de langdurig lage rente die de financiële positie en het traditionele bedrijfsmodel van verzekeraars onder
druk zet. "Voor verzekeraars is het alleen bij een relatief hoge verzekeringspremie nog winstgevend om nieuwe levensverzekeringen te verkopen. Door fiscale aanpassingen zijn deze producten voor klanten steeds minder aantrekkelijk geworden en zijn er de afgelopen jaren weinig levensverzekeringen afgesloten. Met kostenbesparingen, consolidatie en het versoberen van producten is voortgang geboekt om de sector toekomstbestendiger te maken, maar de kwetsbaarheid voor de lage rente blijft groot. Aanvullende maatregelen, zoals verdere kostenbesparingen, productinnovaties en premieverhogingen, kunnen helpen om de druk op het verdienmodel verder te verlichten, maar kunnen die druk niet volledig wegnemen."
Macroprudentieel raamwerk
DNB ziet veel in het Eiopa-advies over de herziening van Solvency II, die "belangrijke verbeteringen" herbergt in het wettelijk kader voor verzekeraars, waaronder de introductie van macroprudentieel beleid. "DNB is voorstander van een dergelijk macroprudentieel raamwerk voor verzekeraars, zodat autoriteiten over de nodige instrumenten beschikken om systeemrisico’s
in de verzekeringssector te adresseren. Het advies van EIOPA omvat instrumenten die gericht zijn op zowel het beter identificeren en monitoren van systeemrisico’s, als het beperken daarvan."
