Vanaf versie 20 van HDN kan in de aanvraagberichten geen BSN meer worden ingevuld. “Naar aanleiding van de verduidelijking die de AP recentelijk heeft gegeven, is in samenwerking met andere brancheorganisaties geconcludeerd dat het niet is toegestaan voor zowel aanbieders als andere partijen in de keten als tussenpersonen om het BSN van een klant te verwerken in het aanvraagtraject”, aldus HDN.

Documenten zonder BSN downloaden

Dat verwijst desgevraagd naar het vorig jaar bekendgemaakte standpunt van de AP over verwerking van BSN. “Hier staat beschreven wanneer de klant haar/zijn BSN mag geven aan een adviseur en/of geldverstrekker en voor welk doel. Dit was voor ons aanleiding om ervoor te zorgen dat aanvraagberichten die over ons platform gaan, geen BSN van een klant meer bevatten. Daarmee voldoen we aan de wet- en regelgeving omtrent het burgerservicenummer. Documenten die worden meegestuurd zijn voor HDN niet inzichtelijk en deze worden ook nergens bij ons opgeslagen.” Er wordt ook druk aan gewerkt het klanten en adviseurs makkelijker te maken. “Om te voorkomen dat klanten toch bij een aanvraag een BSN-nummer aanleveren zijn we bezig om het permanent verwijderd te krijgen van deze documenten of de consument een optie te bieden om het document zonder BSN te downloaden (zoals bijvoorbeeld bij het UWV-verzekeringsbericht dat bij de Inkomensbepaling Loondienst wordt gebruikt).”

Zelf onzichtbaar maken

In het aanvraagtraject krijgt de adviseur echter nog veel te maken met documenten die het BSN bevatten. “We hebben met onder meer salarisverwerkers afspraken kunnen maken zodat het BSN niet meer op de salarisstrook staat”, zegt OvFD-voorzitter Christian Dijkhof. “Maar er zijn ook documenten waarbij de adviseur of de klant het zelf zal moeten weglakken”, erkent hij. “Bij het identiteitsbewijs kan de klant zelf met een app een foto maken waarbij het nummer niet zichtbaar is.” Dijkhof geeft aan dat intermediairorganisaties zich samen met banken en verzekeraars inspannen om het BSN op termijn volledig uit te bannen in het hypotheektraject. “Maar dat heeft even tijd nodig.”

Stuurgroep

Het verwerken van het burgerservicenummer (BSN) is alleen toegestaan als de wet dat uitdrukkelijk toestaat. Dat nummer staat echter op heel veel documenten die klanten moeten aanleveren. De AP heeft aangegeven dat zulke documenten volgens de AVG niet mogen worden verwerkt. Dat heeft bij HDN geleid tot een Stuurgroep BSN Ketenaanpak, waarin branchepartijen zijn verenigd. BSN gebruiken is alleen toegestaan in de laatste fase van het hypotheektraject, als de offerte al is afgegeven. Daarna moet het worden verwijderd.

Wie hanteert welk proces?

Harrie-Jan van Nunen van de Financiële Makelaar noemt het niet verwerken van BSN “een drama op dit moment”. “Adviseurs worden gedwongen te verwerken door het weg te lakken, want weglakken is ook verwerken. Maar op het bindend aanbod moet alsnog BSN vermeld worden. Dat mag de adviseur dan wel doorsturen? Is dat dan geen verwerken?” Er zijn nog geldgevers die wel BSN nodig hebben in het beoordelingstraject. “Voor adviseurs wordt het zo haast ondoenlijk. Welke bank hanteert welk proces?”

Van Nunen vraagt zich af wat er gebeurt als de klant toch documenten aanlevert met het BSN erop? “Denk aan de IB-aangifte, daar staat het nummer op iedere pagina. Mag de bank dan zomaar dit document afkeuren?” Dat HDN het BSN-nummer niet meer als veld in het aanvraagbericht heeft staan, is volgens hem slechts een kleine stap. “Leeg laten kon ook gewoon al, of een fictief nummer invullen. Het gaat om de stap erna, de documenten. Daar zit het grootste probleem. Waarom kunnen banken niet gezamenlijk een moment kiezen waarop iedereen dezelfde werkwijze hanteert? Zo moeilijk hoeft dat toch niet te zijn.”

Digitalisering als oplossing

Bankenvereniging NVB laat weten dat het aan de geldverstrekkers is om ermee aan de slag te gaan. “Het probleem is bekend, maar geldverstrekkers moeten zich aan de regels houden.” ING geeft aan dat het niet mogen verwerken van het BSN nog altijd voor praktische problemen zorgt. “Wij vragen het in elk geval niet op en verwerken het niet totdat de offerte is afgegeven.” ING is een proef gestart met fintech Ockto, waarbij aanvragers tot zes documenten niet meer zelf hoeven aan te leveren. Die informatie wordt dan geautomatiseerd via Ockto verzameld. Dat levert geen BSN-problemen op, zegt woordvoerster Nienke Abid. “Dat is echt helemaal AVG-proof. Dat is het mooie van digitalisering.”

De Hypotheekshop gaf eerder al aan dat de BSN-perikelen door volledig digitale acceptatie op basis van brondata getackeld kunnen worden.