Provisieverbod

Jarenlang gepleit om onafhankelijk advies wettelijk vast te leggen, doel bereikt en nu gemengde gevoelens over de invulling daarvan.

Onlangs is de webpagina van de vergelijkingskaart op de website van de AFM online gegaan. Op de pagina is de gebruikershandleiding voor de applicatie te vinden. Vanaf 1 april 2023 moeten financieel dienstverleners een vergelijkingskaart aan consumenten verstrekken. Dit is bedoeld voor advies en bemiddeling in producten die onder het provisieverbod vallen. De vergelijkingskaart vervangt het huidige dienstverleningsdocument. Er is een overgangstermijn van zes maanden.

Ineens realiseerde ik me deze week dat we met zijn allen een jubileum te vieren hebben. Het is tien jaar geleden dat het provisieverbod is ingegaan: 1 januari 2013. Een grote wijziging voor adviseurs en ik denk eigenlijk wel de grootste aanpassing in de verzekeringsmarkt van de laatste jaren.

Uit onderzoek van De Hypotheekshop, naar de grootste misverstanden rond hypotheken, blijkt dat veel consumenten denken dat hypotheekadviseurs twee vergoedingen ontvangen. Een adviesfee én een afsluitprovisie. Het provisieverbod blijkt bij het het grootste deel van de consumenten dus niet bekend.

Als een Romeinse keizer kan Intersoftware-directeur Leon van Vliet besluiten over het slagen of mislukken van nieuwe innovatieve producten. Een positie waar hij en zijn team niet in willen zitten, maar waarin ze zich door de provisieregels wel in terugvinden. Hoe het provisieverbod de innovatie tegenwerkt en paradoxaal genoeg sturing juist in de hand werkt.

Trek je hippe sneakers aan en verbind je met de nieuwe spelers in de branche. Het Verbond van Verzekeraars deed die oproep bijna drie jaar geleden in een pleidooi voor meer innovatie. Die innovatie kan ook heus van binnenuit komen, maar dat wordt productontwikkelaars vrijwel onmogelijk gemaakt. Sinds de aanscherping van het provisieverbod in 2015 zit de bottleneck bij de makers van adviessoftware. De AFM weet het, maar kiest ervoor om het te negeren.

Zwitserleven betaalt geen fondsprovisies meer over pensioencontracten die zijn gesloten voordat het provisieverbod inging. Drie adviseurs zijn het er niet mee eens en zijn naar de rechter gestapt. Centrale vraag: hoe lang moet de eerbiedigende werking voor 'oude' provisies nog worden gerespecteerd?

Drie pensioenadviseurs liggen in de clinch met Zwitserleven, die geen provisie meer betaalt over contracten die voor 2013 - de ingangsdatum van het provisieverbod - zijn gesloten. Vanwege het geringe belang wees de rechter hun eis in kort geding af.

De Commissie Financiële Dienstverlening (CFD), de brancheorganisatie voor de onafhankelijk financieel dienstverlener in Nederland, heeft in een open brief hard uitgehaald naar de minister van Financiën Sigrid Kaag. Dat naar aanleiding van haar voorstel over provisietransparantie voor particuliere schadeverzekeringen.

Finfluencers, influencers die zich op sociale media uitspreken over beleggen en aanbieders aanprijzen, zijn vaak niet neutraal en niet transparant. Ze adviseren soms zonder vergunning en bevelen risicovolle producten aan, constateert de AFM na onderzoek. De toezichthouder neemt geen maatregelen.