Jurjen Oosterbaan

Nederland was in mijn beleving bezig een niet meer zo leuk land te worden. Onverschilligheid, egoïsme, botheid werden steeds meer het dagelijkse normaal. Elke minderheid claimde het recht van het absolute gelijk. Het leek alsof de samenleving in steeds meer kampen uiteenviel. Kampen die alles over elkaar vonden, maar niets gemeenschappelijks leken te willen hebben. Met praatprogramma's op tv die in de strijd om de kijkcijfers het liefst mensen aan één tafel lieten zitten die juist nooit en te nimmer met elkaar in één ruimte wilden verkeren.

U kent die filmbeelden uit het verleden wel. Van de afvaart van de Titanic met al die vrolijk wuivende passagiers aan de reling. Of die soldaten die in 1914 naar het front marcheerden. In gedachten op weg naar een kortdurende 'frische und fröhliche Krieg'. Telkens ben ik weer verbaasd over de onbevangenheid van die mensen. Wisten ze dan niet dat hun wereld op het punt stond te veranderen?

De Geschillencommissie van Kifid noemt het "contractsvrijheid". De AFM noemt het "advies op maat". Ik noem het maatschappelijk ongewenst gedrag. We hebben het over De Bank die in al zijn uitingen aangeeft zo goed voor de klant te willen zijn.

Ik beloof dat ik er geen gewoonte van zal maken. Maar ik wil het dit keer toch opnemen voor de banken. In de periode 2013-2018 is het aantal politiefunctionarissen bijna met 1.000 mensen gedaald. Er moest bezuinigd worden, weet u wel. De criminaliteit daalde echter niet. Het witwassen van crimineel geld groeide naar schatting van deskundigen tot boven de 13 miljard euro. Per jaar.

Ik voel mee met al die mensen die op enig moment het bericht kregen 'er is bij u kanker geconstateerd.' Ondanks de enorme vooruitgang die de medische wereld bij deze ziekte boekt, zal de mededeling 'u heeft kanker' toch het ergste doen vrezen. Wanneer je dan als patiënt na lange tijd te horen krijgt dat je 'schoon' bent en weer als 'gewoon mens' door het leven kunt gaan, snap ik dat je je dubbel getroffen voelt wanneer je vele jaren later bij het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering moet constateren dat de verzekeraar in kwestie je eigenlijk liever niet ziet komen. Nou ja, oké dan, wanneer je extra betaalt mag je binnenkomen.

De 'bazen' zijn weer vrolijk. Na jaren van verlies of marginale marges, worden de cijfers weer diepzwart. Het resultaat van verhogingen van premies, versmalling van het assortiment, schaalvergroting en vermindering van arbeidsplaatsen. Er is dus reden tot tevredenheid.

Ik denk dat weinig mensen er ooit van gehoord hebben: de metrologiewet. En toch heeft iedereen er elke dag mee te maken. Of u nu een pak melk koopt bij de supermarkt of uw auto voltankt.

Af en toe schrik ik 's nachts nog wel eens wakker. Ik hoor dan dat telefoontje dat op het secretariaat van de NVA binnenkomt met vervolgens een stem die zegt: "ik hoor…" De stem is van de eerste hoofredacteur van am:, Piet Biemans. 'Meneer Biemans' - pas na een lange tijd werd het 'Piet' - was een journalist van de oude stempel. Een beetje morsig en altijd wantrouwend over wat je zei.

De oud-voorzitter van de AFM, Arthur Docters van Leeuwen, was en is een imposant figuur. In vergaderingen en bilaterale contacten wist iedereen dat je bij hem geen flauwekul hoefde te verkopen. Zoals een van de voorzitters van een beroepsorganisatie ontdekte toen die in het kader van de invoering van de Wfd, de voorloper van de Wft, zaken probeerde te traineren. De reactie van Docters van Leeuwen was messcherp: "De trein vertrekt nu. U mag op het station blijven staan. Dan stapt u de volgende keer dat de trein langskomt maar in".

Het is twee uur in de nacht. Ik rijd met de auto naar huis. Een lange tweebaansweg met aan de zijkant een fietspad en bomen. Het miezert. U heeft een beeld? Op dat fietspad loopt een meisje naast haar fiets. Waarschijnlijk een lekke band. De vraag is: wat doet u? Wat doe ik?