Teeven wil rem op gesubsidieerde rechtsbijstand

Staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie wil dat in de toekomst iedereen die in aanmerking wil komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand, zich eerst meldt bij de eerstelijns rechtshulp. Daar beoordeelt een functionaris of rechtsbijstand wel noodzakelijk is aan de hand van het inkomen, de aard en ernst van het juridisch probleem, de beschikbaarheid van alternatieven en de mogelijkheid om zelf tot een oplossing te komen. Daarna pas valt de beslissing over de aanvraag voor rechtsbijstand. Dit blijkt uit een brief die Teeven naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

De maatregelen die volgens de staatssecretaris nodig zijn om het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand te vernieuwen, leveren een besparing op van - in totaal - € 85 mln in 2018 en 17% minder toevoegingen. De kosten van gesubsidieerde rechtsbijstand zijn de afgelopen jaren gestegen van € 330 mln in 2002 naar € 495 mln in 2012. "Deze ontwikkeling moet worden gekeerd om het stelsel te behouden", aldus Teeven.
Advocatenbijstand wordt in de plannen van Teeven pas vergoed als de rechtzoekende kan aantonen dat deze echt noodzakelijk is. Dit moet onnodig procederen zoveel mogelijk voorkomen en de weg vrij maken voor effectief gebruik van alternatieve oplossingen, zoals rechtshulp via een rechtsbijstandverzekering. Verder wil Teeven consumentengeschillen en huurgeschillen gaan uitsluiten van gesubsidieerde rechtsbijstand. "Deze zijn immers vaak goed verzekerbaar." Ook laat hij onderzoeken of het wenselijk is om tot enige vorm van tariefregulering te komen, waardoor rechtsbijstand eveneens makkelijker te verzekeren zal zijn: "De kosten zijn immers voorspelbaar. In veelvoorkomende procedures kunnen maximumtarieven de rechtshulp door advocaten betaalbaar houden, ook voor burgers die geen aanspraak kunnen maken op overheidssubsidie."
Hoe de eerstelijns rechtsbijstand eruit komt te zien hangt af van de resultaten van de nog in gang te zetten pilots bij drie Juridische Loketten. Begin volgend jaar krijgt de Tweede Kamer hierover meer informatie, alsmede over de wijze waarop de selectie aan de poort gestalte krijgt.