De constructie die onder andere de gemeenten Leeuwarden, Arnhem, Nijmegen en Haarlemmermeer voorstellen bestaat eruit dat huiseigenaren de grond onder hun huis verkopen aan de gemeente. Met de opbrengst kan de woning bijvoorbeeld geschikt gemaakt worden voor nul-op-de-meter. De huizenbezitter betaalt huur voor de grond aan de gemeente totdat de lening is afbetaald.

Geen wetswijziging

Deze vorm van tijdelijke erfpacht is volgens de Volkskrant bedacht omdat andere vormen van gebouwgebonden financiering als kredietverstrekking worden beschouwd en op bezwaren stuiten van toezichthouder AFM. Ook is voor gebouwgebonden financiering een wetswijziging nodig. De Autoriteit Financiële Markten heeft geen zeggenschap over erfpacht. Volgens de gemeenten hoeft voor deze financieringsvorm ook de wet niet aangepast te worden.

Paardenmiddel

In het plan wordt het erfpachtcontract overgenomen door de nieuwe eigenaren als een huis wordt verkocht. Daarnaast zouden woningbezitters de grond op elk moment kunnen terugkopen van de gemeente. De gemeenten hopen dat ze een gunstigere rente kunnen rekenen dan commerciële geldverstrekkers. De Bank Nederlandse Gemeenten is enthousiast, de Nederlandse Vereniging van Banken is sceptisch. Die laatste noemt de constructie in de Volkskrant een “uiterst complex paardenmiddel”.