In het eveneens Noord-Hollandse Bloemendaal hebben huiseigenaren hun hypotheek gemiddeld het meest verhoogd, via een tweede hypotheek of een onderhandse verhoging buiten de notaris om. De laagste hypotheekaanvragen kwamen vorig jaar van inwoners uit Den Helder (ook Noord-Holland) en Harlingen (Friesland). Dit laat de grote verschillen zien in woningprijzen binnen Nederland, en zelfs binnen provincies.
Gemiddeld hoogste aanvragen
Starters (391.000 euro) en doorstromers (408.000 euro, kopers van een volgende koopwoning) in Noord-Holland hebben vorig jaar gemiddeld de hoogste hypotheekaanvragen gedaan. In deze provincie zijn de verschillen tussen de gemeenten het grootst ten opzichte van andere provincies. Opvallend zijn ook de hoge hypotheken voor starters in de buurgemeenten van Amsterdam. Hier draagt ook de aanwezigheid van buitenlandse werknemers (expats) aan bij, die eveneens als starters op de Nederlandse koopwoningmarkt worden beschouwd.
Gemiddelde hypotheekbedragen
In heel Nederland bedroegen de gemiddelde hypotheekbedragen vorig jaar voor starters en doorstromers respectievelijk 323.000 en 342.000 euro. De gemiddelde hypotheken in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Limburg en Zeeland lagen in 2023 duidelijk lager. Om een beeld te geven: voor een gemiddelde startershypotheek van 200.000 euro had een stel in 2023 een inkomen nodig van 30.000 / 20.000 euro bij een hypotheekrente van 4,0 procent, met NHG. Bij de hoogste startershypotheek was het plaatje vorig jaar 85.000 / 50.000 euro bij een hypotheekrente van 4,5 procent, zonder NHG.
Een opmerkelijk detail is dat de gemiddelde verhoging in Bloemendaal slechts 700 euro verschilde van de gemiddelde startershypotheek in Den Helder. Een verhoging kan worden gebruikt voor een verbouwing, maar bijvoorbeeld ook voor een schenking aan de kinderen, de aankoop van een camper of een aanvulling op het pensioen.
Omgekeerde verschillen tussen starters en doorstromers
Een wooncarrière verwijst naar de opeenvolgende woningen die iemand gedurende zijn leven bewoont. Vaak stappen bijvoorbeeld starters over naar een duurdere woning wanneer ze meer zijn gaan verdienen en een gezin willen stichten. In de meeste gemeenten heeft een doorstromer over het algemeen een hogere gemiddelde hypotheek dan een starter, maar in ongeveer een op de vier gemeenten (27 procent) is dat andersom. Hier nemen starters dus gemiddeld een hogere hypotheek dan doorstromers. Dit fenomeen doet zich voornamelijk voor in kleinere gemeenten (met minder dan 50.000 inwoners). Het is mogelijk dat de druk op de lokale woningmarkt daar ook toeneemt, nu starters in een steeds grotere straal op zoek zijn.
Bepaalde gemeenten populairder
Wanneer we de gemiddelde hypotheek van een doorstromer vergelijken met de gemiddelde verkoopprijs (CBS, 2022), tekent zich een duidelijke trend af. Naarmate de verkoopprijs stijgt, neemt de hypotheek over het algemeen relatief af. Bij gemiddelde verkoopprijzen van meer dan 500.000 euro is de hypotheek vaak minder dan 70 procent van dat bedrag. Dit impliceert dat er doorgaans relatief meer eigen geld wordt gebruikt bij de aankoop van zo'n woning. Voor woningen met een verkoopprijs onder de 400.000 euro is de gemiddelde hypotheek vaak meer dan 80 of zelfs 90 procent.
