Kifid: 'Leidraad boeterente geeft richting aan, specificatie rente niet verplicht'

Een bank die zich houdt aan de leidraad van de AFM voor het berekenen van de boeterente bij vervroegde aflossing van de hypotheek hoeft het gehanteerde nieuwe rentetarief niet te specificeren. Dit heeft klachteninstituut Kifid bevestigd in een uitspraak in een boeterentegeschil tussen Rabobank en een klant. De consument betwistte het financiële nadeel dat de coöperatieve bank in rekening wilde brengen.

Het draait in de kwestie om een consument die in september 2007 een hypotheek van € 390.000 sluit bij Rabobank. De rente bedraaagt 5,3% voor 20 jaar, waarop de klant 1 procentpunt korting krijgt zolang hij in dienst blijft als werknemer bij Interpolis. In juni vorig jaar gaan Rabo en de klant met elkaar om de tafel om het rentecontract open te breken. De bank komt eind juni met twee oversluitanalyses, in beide gevallen is er sprake van een vergoedingsrente van bijna € 71.000, waarbij gebruik is gemaakt van de netto contante waarde methode voor het bepalen van het verschil tussen de over de geldlening verschuldigde rente en de rekenrente, berekend over het vervroegd af te lossen bedrag over de periode van het moment van de vervroegde aflossing tot de einddatum van de geldende rentevastperiode. Daarbij geeft de bank aan dat het om een indicatie gaat en dat de vergoedingsrente pas op het moment van oversluiten daadwerkelijk wordt vastgesteld.

Nieuwe boeteregels

Op 22 juli 2016, een dag nadat de nieuwe Europese regels voor de boeteberekening ook in Nederland van kracht zijn geworden, stuurt Rabo de klant een keuzeformulier om daadwerkelijk over te stappen naar een ander rentetarief. Daarin is het de vergoedingsrente definitief vastgesteld op bijna € 80.000.

Daadwerkelijke schade

De klant is het daar niet mee eens en wil dat de bank € 35.000 in mindering brengt op de aflosvergoeding. Volgens de man brengt Rabobank meer dan de daadwerkelijke schade in rekening. De bank zou voordelen hebben onder meer betrekking hebben op een verminderd debiteurenrisico, het risico op vervroegd aflossen vanwege verkoop van de woning, het einde van haar zorgplicht en haar mogelijkheid om na ontvangst van de vervroegde aflossing de gelden opnieuw uit te zetten. Ook zou de bank ten onrecht het argument gebruiken zij de gelden voor eenzelfde duur als de looptijd van de overeenkomst aantrekt. Ook vindt de klant het onaannemelijk dat de schade voor Rabobank in de drie weken na de oversluitanalyse met € 9.000 is gestegen. Hij wil daarom een specificatie van de berekening van de vergoeding zodat hij kan aantonen dat deze daadwerkelijk hoger is dan de geleden schade.

Leidraad AFM

Dar is Kifid het echter niet mee eens. De geschillencommissie stelt vast dat Rabobank zich heeft gehouden aan de leidraad van de AFM waarin onder meer staat dat de boeteberekening controleerbaar moet zijn. Tegelijkertijd geeft de commissie aan dat specificatie tot in detail niet gaat. “De bank heeft geweigerd aan dit verzoek te voldoen. Zij heeft toegelicht dat zij niet de door Consument gewenste specificatie kan overleggen en hiertoe ook niet verplicht is. Zij fundt op portefeuilleniveau en het is voor haar niet mogelijk om per leningdeel in elk persoonlijk geval aan te geven wat de exacte schade is. Een directe link ontbreekt. De AFM bevestigt in de Leidraad dat financiers het renterisico in de regel niet per individueel afgesloten geldlening, maar op portefeuilleniveau, (mogen) afdekken.”

Netto contante waardemethode

Ook de door Rabo gehanteerde netto contante waardemethode is volgens Kifid in lijn met de leidraad. “Op grond van bovenstaande moet worden aangenomen dat de Bank een acceptabele berekening heeft gemaakt, waartegenover Consument het tegendeel niet aannemelijk heeft gemaakt. Een en ander leidt tot de conclusie dat de klacht ongegrond is en de vorderingen worden afgewezen.”