Het ministerie van Financiën was aanvankelijk van plan een mildere vorm van provisietransparantie in te voeren. Daarin zou een adviseur alleen gemiddelde provisiebedragen per productgroep moeten tonen. De werkbare variant, omdat dan provisie al aan het begin van een adviesgesprek besproken kan worden. Wat de Consumentenbond, AFM en het Verbond van Verzekeraars ging deze vorm van transparantie echter niet ver genoeg.
Toch exacte bedragen
Na de internetconsultatie stelde de minister zijn mening bij: provisietransparantie moest toch in exacte bedragen. Dat dit pas mogelijk is als een klant zijn keuze voor een aanbieder en product gemaakt heeft, en dus aan het einde van het adviestraject is aanbeland, is terzijde geschoven.
Het voorstel wint aan draagvlak door met de bezwaren van laatstgenoemde groep mee te gaan”
Wat was het doel?
Als bijlage bij het Wijzigingsbesluit heeft de minister ook de beslisnota toegevoegd. De documenten op basis waarvan de bewindslieden hun keuzes maken.
In een schrijven aan de minister van 21 september 2020 zetten de ambtenaren de twee opties met alle plussen en minnen in een tabel. Bij de mildere versie staat als voordeel: 'Sluit goed aan bij het doel. (Consument bewust maken dat hij betaalt voor dienstverlening en dus om die dienstverlening kan vragen)." Bij de huidige optie staat als eerste voordeel: 'Komt tegemoet aan bezwaren van Verbond, AFM en Consumentenbond."
'Draagvlak winnen'
Je kunt de vraag stellen wat voor de minister belangrijker was, voldoen aan het doel of tegemoetkomen aan de wensen verzekeraars en toezichthouders?
Volgens de opstellers van de nota was er voor het oude voorstel van beide kanten geen draagvlak, omdat het volgens intermediairs nog steeds te ver zou gaan en het volgens AFM, Verbond en Consumentenbond juist te zwak was. "Het voorstel wint aan draagvlak door met de bezwaren van laatstgenoemde groep mee te gaan."
'Deze conclusie stond vooraf vast'
Adfiz heeft inmiddels gereageerd op de keuze van Hoekstra om de voorstellen niet aan te passen. Volgens de branchevereniging wijst alles erop dat de conclusie voorafgaand aan de gesprekken met de AFM en Consumentenbond al vast stond. Adfiz wijst bovendien op de praktische onuitvoerbaarheid van het plan, de juridische onhoudbaarheid en stelt dat het klantbelang uit het oog verloren wordt.
Behalve een transparante aanbrengvergoeding, hoeven direct writers verder niets te vermelden over hun kostenstructuur. Dat gooit wat Adfiz betreft het speelveld overhoop. Financieel adviseurs en vergelijkingssites worden op achterstand gezet ten opzichte van direct verkopende verzekeraars.
Onbegrijpelijk cadeau
"De consument wordt zo in het verkoopkanaal slechter beschermd dan in het advieskanaal", zegt Adfiz-directeur Enno Wiertsema. "Het is een onbegrijpelijk cadeau voor directe verzekeraars, van een minister die weet hoe slecht het met de financiële geletterdheid gesteld staat en die zegt betere consumentenkeuzes na te streven."
