Xelat Recrea, moederbedrijf van het Maastrichtse hotel Derlon, heeft via Aon een kostbaarhedenverzekering afgesloten bij W.A. Hienfeld. Daaronder valt onder meer een horlogeverzameling die is opgeslagen in de kluis in het woonhuis van de bestuurder/eigenaar. In 2011 wordt de verzameling, dan 46 klokwerken groot, getaxeerd op € 523.930. De dekking wordt daarop aangepast en bedraagt per april 2012 (inclusief sieraden) € 937.680. Nadien volgt geen aanpassing meer.
Roofoverval
In 2018 worden door het bedrijf vier horloges aangeschaft en Aon wordt verzocht de verzekering aan te passen, wat ook gebeurt. In de zomer van 2019 vindt er een roofoverval plaats ten huize van de eigenaar, waarbij een deel van de horlogeverzameling door de overvallers is meegenomen. Een juwelier wordt ingeschakeld om de gestolen horloges te waarderen en die komt op een totaal van bijna € 736.000 voor de 46 horloges. De 37 gestolen exclusieve klokjes zijn € 663.450 waard en de vier recentelijk aangeschafte horloges vertegenwoordigen een waarde van € 52.630. Maar Hienfeld houdt vast aan de waardes die in het taxatierapport uit 2011 worden vermeld en de opgegeven bedragen voor de vier nadien gekochte horloges. Dat scheelt twee ton. Xelat laat vervolgens nog een derde een waardebepaling doen en die komt tot meer dan een miljoen voor 50 horloges. Een door de verzekeraar ingeschakeld bureau houdt het op een half miljoen. Het bedrijf stelt Aon aansprakelijk voor de schade wegens onderverzekering: die is ruim een half miljoen, zo luidt de eis. Er is niet jaarlijks overlegd over de dekking en er is niet elke drie jaar een nieuwe taxatie uitgevoerd. Maar volgens Aon was het gebruik dat ontstaan dat Xelat zelf voor (her)taxatie van de verzekerde horloges zou zorgen.
Geen afspraak gemaakt
De rechtbank ziet geen bewijs dat een expliciete afspraak is gemaakt dat Xelat zelf de waarde van de verzekerde objecten in de gaten zou houden. Die stelling gaat dus in de prullenbak. "Wel kan uit de processtukken worden afgeleid dat Xelat een actieve verzekerde was die meerdere malen zelf het initiatief tot aanpassing van het verzekerde bedrag van de polis nam." Als Aon al had mogen concluderen dat het bedrijf zelf de waarde van de kostbaarheden in de gaten zou houden, dan wil dat niet zeggen dat Aon zich in het geheel niet meer om de verzekeringsbelangen van Xelat hoefde te bekommeren. "Dit zou anders betekenen dat de in het algemeen op een assurantietussenpersoon rustende verplichting om de belangen van de verzekerde te behartigen tot een absoluut minimum wordt beperkt en er dan voor Aon in feite geen andere rol is weggelegd dan die van ‘doorgeefluik’ tussen verzekerde Xelat en diens verzekeraar."
Enerzijds moet de assurantietussenpersoon alert zijn op het risico van onderverzekering, maar anderzijds kan niet worden gevraagd dat die de prijsontwikkeling van exclusieve horloges in de gaten houdt. "Dit zou haar expertiseterrein immers ver te buiten gaan. Uit de rechtspraak en de literatuur kan - anders dan door Xelat is bepleit - ook geen algemene rechtsregel worden aangenomen die voorschrijft dat op een assurantietussenpersoon zonder concrete aanleiding altijd de verplichting rust eigener beweging minstens elke drie jaar dan wel periodiek de hoogte van de verzekerde som te toetsen en daartoe contact op te nemen met de verzekerde."
Gelijkblijvend bedrag had beiden moeten opvallen
Maar: Aon had tenminste wel éénmaal moeten waarschuwen voor een mogelijk risico van onderverzekering. "De omstandigheden gaven daar aanleiding toe, nu er naar eigen zeggen van Aon in 2012, 2013, 2014, 2016, 2018 en 2019 (nog vóór de diefstal) nieuwe polisbladen zijn opgesteld en het verzekerde bedrag voor de horloges in al die polisbladen steeds gelijk is gebleven." Dat had moeten opvallen en tot het advies moeten leiden om een kortere termijn tussen taxaties te overwegen. "Het geven van een algemeen verzekeringsadvies als hiervoor bedoeld ligt bij uitstek op het terrein van een assurantietussenpersoon en daarvoor is geen specifieke kennis van de verzekerde kostbaarheden vereist." De rechter geeft ook aan wanneer Aon dan zo'n advies had moeten geven: dat zou juni 2016 kunnen zijn geweest. "Immers, naar eigen zeggen van Aon zijn in 2012, 2013 (tweemaal) en in 2014 nieuwe polisbladen verstrekt waarin de verzekerde waarde steeds gelijk is gebleven. Toen op 2 juni 2016 wederom een nieuw polisblad werd verstrekt waarin andermaal de verzekerde waarde niet was veranderd, had Aon hier op moeten aanslaan en Xelat een hertaxatie in overweging moeten geven." Maar Aon heeft zich passief opgesteld "en geen enkel initiatief genomen om de verzekering van Xelat tussentijds langs een kritische meetlat te leggen". Daarmee is de zorgplicht geschonden.
Wel heeft Xelat eigen schuld: dat heeft de nieuwe polisbladen niet gelezen en dat is het bedrijf aan te rekenen, juist omdat het een actieve verzekerde was. De helft van de schade is daarom voor eigen rekening.
Schade stuk lager dan half miljoen
Voor die schade is echter niet de marktwaarde op het moment van de diefstal bepalend: dat is te kort door de bocht, vindt de rechtbank. Daarvoor is het moment waarop een tussentijdse hertaxatie had moeten plaatsvinden meer aangewezen: "Dat zou immers het moment zijn geweest waarop de verzekerde waarde dienovereenkomstig naar boven zou zijn aangepast en dus weer in overeenstemming zou zijn gebracht met de gestegen marktwaarde van de horlogeverzameling van dat moment." De rechtbank schat die waarde op € 523.000, afgaande op de niet onderling betwiste taxatierapporten uit 2011 en 2020. Rekeninghoudend met bespaarde meerpremies komt de schade door onderverzekering uit op € 64.700. Aon moet de helft daarvan aan Xelat betalen, plus wettelijke rente vanaf 21 november 2019.
