De verzekerbaarheid van overstromingsschade is al decennialang onderwerp van discussie. Het risico is te groot voor verzekeraars om zelf te dragen en de overheid springt onder voorwaarden maar voor een beperkt deel bij via de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Neerlandse was in 2015 de eerste partij met een specifiek verzekeringsproduct voor overstromingsschade. Hans van Ommen had in 1995 met zijn makelaarsbedrijf Lugt Sobbe wel al de primeur gehad op het gebied van overstromingen met de Catastrofe Risico Polis. Die bood dekking bij rampen, waaronder overstromingen; een kwart van de materiële schade werd vergoed tot maximaal 250.000 gulden. Er was ook een beperkte dekking voor letselschade.
Neerlandse won in 2017 de AM/NVGA Innovatieprijs voor de overstromingsverzekering, maar inmiddels valt daar niet meer aan te kloppen: Lloyd's-syndicaat Chaucer, waar de risico's waren ondergebracht, heeft zich begin vorig jaar teruggetrokken en daarmee is het product voorlopig van de markt. Turien & Co. (risicodrager Ansvar) is nu nog de enige die met zijn Premium-product een verzekering biedt die ook schade dekt door het overlopen, bezwijken of falen van primaire waterkeringen, zoals bij de Maas - overigens op premier risque-basis, tot het bedrag dat op de polis staat vermeld.
ASR: alle overstromingen tot nu toe gedekt
ASR heeft sinds 1 januari 2020 ook een overstromingsdekking op brandverzekeringen. Klanten zijn verzekerd voor schade door water dat onvoorzien het gebouw is binnengedrongen, als gevolg van overstroming door het falen van een niet-primaire waterkering. "Zolang er geen sprake is van overlopen, falen of bezwijken van waterkeringen, geldt de dekking indirecte neerslag, die we altijd al verzekeren", laat woordvoerder Rosanne de Boer weten. "Er is sprake van het overlopen van onder andere de Geul. Dat is een niet-primaire waterkering. Alle waterkeringen in Limburg zijn niet-primair, met uitzondering van de Maas. De overstromingen die tot nu toe hebben plaatsgevonden, vallen dan ook onder onze nieuwe overstromingsdekking."
Aantallen schademeldingen en schadeomvang kan ASR nog niet noemen. "Wij hebben een grote portefeuille woonhuisverzekeringen, ook binnen de getroffen gebieden. De afgelopen twee dagen ontvingen wij dan ook diverse schademeldingen, met name in die gebieden die zwaar getroffen zijn, zoals Valkenburg. Na droging en schoonmaken is er meer zicht op de werkelijke schade." De Boer heeft nog wel wat tips: "Sluit elektra af daar waar contact is met water, plaats meubels op blokjes hout en omwikkel die blokjes met huishoudfolie om te voorkomen dat het vocht alsnog in de meubels trekt, verwijder vloeren die nat en verloren zijn gegaan, maak foto’s van de schade en meld de schade zo snel mogelijk."
Sinds een maand ook dekking bij Achmea
De Achmea-labels Centraal Beheer, Interpolis en FBTO hebben sinds juni een dekking voor schade door het overstromen van niet-primaire waterkeringen op de opstal- en inboedelverzekering. Interpolis had vrijdag begin van de middag het aantal schademeldingen zien oplopen tot 715. "We verwachten nog een veelvoud van dit aantal, omdat mensen zich eerst in veiligheid hebben gebracht en het pas bij lagere waterstanden goed mogelijk is om de schade te zien." Het gaat vooral om ondergelopen kelders en garages en water dat niet weg kan en dus het huis in komt. "Nu zijn we vooral bezig met de eerste opvang en ondersteuning van mensen met schade door de extreme wateroverlast." Vrijdagmiddag stonden Heerlen, Valkenburg en Gulpen-Wittem in de top 3 van gemeenten met de meeste schademeldingen. "Qua provincies komt bijna twee derde uit Limburg, maar is er ook wel wateroverlast gemeld in provincies als Noord-Brabant en Gelderland."
Zo'n 40% van alle inboedel- en opstalverzekeringen in Nederland is voorzien van een beperkte dekking voor schade door overstromingen”
Met de aanpassingen van Achmea en ASR is naar schatting zo'n 40% van alle inboedel- en opstalverzekeringen in Nederland voorzien van een dekking voor schade door overstromingen die niet worden veroorzaakt door lokale extreme regenval, mits het gaat om niet-primaire waterkeringen.
Dekking Wts
Op vrijwel alle andere verzekeringen is schade door overstromingen die niet het gevolg zijn van lokale regenval, niet gedekt. Dan moet de verzekerde hopen op een bijdrage uit een nog op te richten fonds op grond van de Wts. Die biedt "tegemoetkoming in de schade en de kosten in geval van overstromingen door zoet water, aardbevingen of andere rampen en zware ongevallen". Er moet ten eerste wel sprake zijn van een ramp.
Verder geeft de wet aan dat er sprake moet zijn van:
- hoge waterstanden, veroorzaakt door een rivierafvoer met een gemiddelde kans van voorkomen van minder dan 1/50 per jaar, voor zover het gaat om het gedeelte van de Maas waar geen gereglementeerde waterkeringen aanwezig zijn;
het buiten de oevers treden van andere wateren binnen Nederland waar geen primaire of anderszins gereglementeerde waterkeringen aanwezig zijn, of
het overlopen of bezwijken van primaire waterkeringen, dan wel het overlopen of bezwijken van anderszins gereglementeerde waterkeringen die binnen een door primaire waterkeringen beschermd gebied liggen, met dien verstande dat het overlopen of bezwijken van primaire waterkeringen langs de Noordzee, de Waddenzee en de Westerschelde tot de stormvloedkeringen in de Nieuwe Waterweg en de Oosterschelde, met inbegrip van deze stormvloedkeringen, en als direct gevolg daarvan het overlopen of bezwijken van andere primaire waterkeringen, niet wordt aangemerkt als overstroming door zoet water.
Vergoed wordt schade aan woning, woonwagen of woonschip, inboedel, openbare infrastructurele voorzieningen, vaste en vlottende activa, teeltplanschade, bedrijfsschade, opstartkosten voor productieprocessen in een installatie, evacuatiekosten, bereddingskosten en kosten voor opruiming. Wat precies de vergoeding is, wordt door de regering bepaald. Er is geen vergoeding vanuit de Wts als de schade 'redelijkerwijs verzekerbaar was'.
