Met duidelijkere opzetclausule willen verzekeraars bij rechter wegblijven

Het Verbond van Verzekeraars heeft de uitgangspunten voor een nieuwe opzetclausule voor aansprakelijkheidsverzekeraar gepresenteerd. In het voorstel wordt concreter en aan de hand van voorbeelden benoemd wanneer schade door opzettelijk handelen wel en niet voor vergoeding in aanmerking komt.

De huidige opzetclausule voldoet niet meer, vinden aansprakelijkheidsverzekeraars. Volgens een woordvoerder van het Verbond komt het in de praktijk te vaak voor dat maatschappijen een schade moeten vergoeden omdat er volgens de rechter geen sprake was van opzet zoals omschreven in de opzetclausule.

Oogmerk, zekerheidsbewustzijn en voorwaardelijke opzet

In de nieuwe clausule worden de volgende vormen van opzet daarom expliciet omschreven:

opzet als oogmerk: u doet iets (niet) met de bedoeling (psychisch) letsel of beschadiging, vernietiging of het verloren gaan van zaken te veroorzaken;
opzet met zekerheidsbewustzijn: het is niet uw bedoeling om (psychisch) letsel of beschadiging, vernietiging of het verloren gaan van zaken te veroorzaken, maar die schade is objectief gezien een zeker gevolg van wat u (niet) doet;
voorwaardelijk opzet: het is niet uw bedoeling om (psychisch) letsel of beschadiging, vernietiging of het verloren gaan van zaken te veroorzaken, maar u neemt de aanmerkelijke kans dat die schade ontstaat voor lief. En toch handelt u (niet) zo.

Moord, boot opblazen en containerbrandje

Bij opzet als oogmerk kan het gaan om een man die zijn vrouw vermoordt om verzekeringspenningen op te strijken.

Een voorbeeld van opzet met zekerheidsbewustzijn is het opblazen van een boot midden op zee, met als doel verzekeringsgeld op te eisen. Dat de bemanning daarbij ook om het leven komt, is niet het doel, maar wel het zekere gevolg. Het gaat erom dat het gevolg zich zeker zal voordoen, ook al was het niet het primaire doel.

Bij voorwaardelijke opzet aanvaardt de pleger bewust de kans op een bepaald gevolg. Hij weet dat een handeling gevolgen heeft, maar neemt die voor lief. Bijvoorbeeld, iemand steekt een container in brand die dicht tegen een pand staat. Hierdoor brandt het hele pand af.

Clausule is een Verbondsadvies

De clausule is bijna klaar, maar de definitieve versie moet nog uitgewerkt worden. Ook wordt de tekst nog vertaald naar een B1-taalniveau. Begin 2020 stuurt het Verbond de nieuwe opzetclausule als advies naar de leden. Zij bepalen zelf of ze die opnemen in hun aansprakelijkheidsverzekering.