OM brengt verzekeringsfraudeurs voor de rechter zonder politieonderzoek

Verzekeraars die aangifte doen van fraude zien vaak dat de politie niets met hun aangifte doet. Een gevolg van het gebrek aan capaciteit in de opsporing. Het Openbaar Ministerie is deze week een proef begonnen waarbij fraudeurs voor de rechter kwamen, zonder tussenkomst van de politie. Het experiment is een uitvloeisel van een samenwerking tussen het Verbond, Zorgverzekeraars Nederland, de politie en het OM.

Tot de eerste fraudeurs behoorden twee Dordtenaren die in 2017 een ongeval in scène zetten en bij Achmea ruim 5.400 euro schade claimden. De verzekeraar ontdekte dat het schadeformulier was vervalst en constateerde bij nader onderzoek dat de auto’s meerdere keren op elkaar waren gebotst. De proefprocessen werden aangehouden door de rechtbank in Rotterdam, die eerst van het OM duidelijk wil horen waarom het denkt dat vervolging mogelijk is zonder politieonderzoek.

Kans van slagen

Doel van het experiment is volgens het Verbond om van de rechter een juridisch oordeel te krijgen over deze vorm van samenwerking tussen publieke en private partijen. Niet iedereen is er echter over te spreken. Emeritus hoogleraar strafrecht Anton van Kalmthout, zegt in het AD niet te verwachten dat de proef kans van slagen heeft. “En ik hoop eerlijk gezegd ook niet dat het lukt”, zegt Van Kalmthout.

Tunnelvisie

Volgens de strafrechtdeskundige moet de politie al veel doen om tunnelvisie te voorkomen in het verhoren van verdachten, maar kun je tunnelvisie nog eerder verwachten van een verzekeraar die ook nog eens een financieel belang heeft bij de opsporing. Van Kalmthout vraagt zich hardop af of de verdachten wel een eerlijk proces krijgen. Tijdens de zitting bleek volgens het AD dat de verdachten door Achmea niet op hun zwijgrecht, noch op hun recht op een advocaat waren gewezen. De Turkse tolk voor één van de verdachten was bovendien niet beëdigd.

Bewijswaarde

De voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten Jeroen Soeteman reageert ook in het AD. Hij ziet evenmin veel heil in het project en verwacht dat het voor advocaten makkelijk wordt gemaakt. “Ik word wel blij van een zaak waar alleen een dossier van een verzekeraar ligt. Zo’n onderzoek is bepaald niet onafhankelijk en weegt qua bewijswaarde veel minder zwaar dan een proces-verbaal van de politie. Als de verdachte blijft ontkennen, wordt het heel lastig te bewijzen dat hij de fraude echt heeft gepleegd”, zegt Soeteman in de krant.

Bekwaam personeel

Volgens het Verbond is het de bedoeling dat alleen de zware fraudegevallen op deze manier voor de rechter kunnen komen. De brancheorganisatie denkt dat verzekeraars zelf voldoende expertise en capaciteit in huis hebben om zorgvuldig onderzoek te doen. Daar horen ook verhoren bij. “Dit gebeurt door speciaal opgeleid en gecertificeerd personeel. Daarvan werken er circa 400 in de verzekeringsbranche”, aldus het Verbond.