Optas is sinds 2007 eigendom van Aegon en telt enkele tienduizenden verzekerden: (voormalig) havenarbeiders die bij Optas hun pensioenregeling hebben lopen. Door de in november 2018 aangekondigde fusie vreesden zij een verslechtering van hun pensioenvoorziening. Toezichthouder DNB had echter geen bedenkingen en verleende toestemming, ook omdat minder dan een vierde van de polishouders zich binnen 30 dagen na bekendmaking tegen de voorgenomen overgang heeft verzet.
Instemmingsbesluit verstrekken
Een aantal polishouders kwam in verzet tegen het instemmingsbesluit. Een van hen spande een rechtszaak aan en kreeg voor elkaar dat DNB het instemmingsbesluit moest verstrekken. De overige bezwaarmakers kregen nul op het rekest bij de toezichthouder omdat DNB van mening is dat zij niet als belanghebbenden bij het instemmingsbesluit kunnen worden aangemerkt omdat ze slechts een afgeleid belang hebben.
Voldoende direct geraakt
Voor 28 Optas-verzekerden was dat reden om naar de rechter te stappen. Zij vinden dat ze wel degelijk een persoonlijk en rechtstreeks belang hebben bij het instemmingsbesluit, want de overgang van de rechten en verplichtingen uit hun levensverzekeringen naar Aegon heeft naar hun mening nadelige financiële gevolgen. De rechter vindt net als DNB dat het financiële belang van de verzekerden uitsluitend bestaat als gevolg van hun contractuele relatie met Optas en dat dus sprake is van een afgeleid belang. Maar : "Nu het belang van eisers tegengesteld is aan dat van Optas bij het instemmingsbesluit, kan eisers niet worden tegengeworpen dat hun belang een afgeleid belang betreft." "Reeds door de met dit besluit geschapen mogelijkheid dat de rechten en verplichtingen uit de levensverzekeringen van eisers overgaan naar Aegon worden eisers naar het oordeel van de rechtbank voldoende direct in hun belang geraakt." Zonder het instemmingsbesluit zou een overgang van de rechten en verplichtingen uit alle levensverzekeringen naar Aegon niet kunnen plaatsvinden, aldus de rechter, die verder stelt: "Niet kan worden uitgesloten dat de door eisers gestelde nadelige financiële gevolgen van de overgang van de rechten en verplichtingen uit hun levensverzekeringen naar Aegon dergelijke bedenkingen rechtvaardigen."
Onderzoek naar nadelige financiële gevolgen
Er is sprake van een persoonlijk belang, gaat de rechtbank verder, want met hun bezwaar komen zij op voor "een naar zijn aard individueel belang, namelijk hun eigen, persoonlijke financiële positie". Dat er veel andere verzekerden bij betrokken zijn, maakt nog niet dat er geen sprake kan zijn van een individueel belang. Dat de drempel van een kwart bezwaarmakers niet is gehaald, wil daarnaast nog niet zeggen dat DNB zomaar kan instemmen met een overgang van rechten en verplichtingen, zo oordeelt de rechter. "Indien die drempel niet wordt gehaald, kunnen bedenkingen bij DNB tegen de overgang aan de overgang in de weg staan, omdat DNB in dat geval [...] niet mag instemmen met de overgang van de verzekeringsportefeuille en dus ‘de stem van het collectief tijdens de verzetprocedure’ moet ‘overrulen’." En die bedenkingen zouden kunnen wortelen in de gestelde nadelige financiële gevolgen van de overgang van de verzekeringsportefeuille naar Aegon. "De vraag of deze gestelde nadelige financiële gevolgen bedenkingen opleveren die in de weg staan aan instemming met deze overgang zal evenwel in eerste instantie door DNB moeten worden beantwoord."
De rechter bepaalt dat het instemmingsbesluit moet worden vernietigd. "Nu DNB nog inhoudelijk dient te beslissen op het bezwaar van eisers, ziet de rechtbank geen mogelijkheid om het geschil finaal te beslechten door zelf in de zaak te voorzien."
