U wordt hoogleraar arbeidsmarkt, pensioen en belasting. Is het eigenlijk niet een soort leerstoel Pensioenakkoord?
“Niet helemaal. Het gaat echt om de driehoek. Het Pensioenakkoord raakt veel van die zaken, maar er zijn meer noten te kraken. De flexibilisering van de arbeidsmarkt. Of het feit dat het steeds meer begint te wreken dat we geen arbeidsvormneutraliteit hebben; de manier waarop je sociaal verzekerd bent, de mate van belasting die je betaalt, de mogelijkheden die je hebt voor pensioenopbouw, ze worden allemaal sterk beïnvloed door de juridische titel waaronder je je arbeid verricht. Doe je dat als ondernemer, zzp’er, werknemer, payroller, noem maar op. Het is dus juist in die driehoek dat er nog heel veel te doen is. Dat is niet ineens over als we een nieuw pensioenstelsel hebben.”
De manier waarop je sociaal verzekerd bent, de belasting die je betaalt, de mogelijkheden voor pensioenopbouw, ze worden allemaal sterk beïnvloed door de juridische titel waaronder je arbeid verricht”
Wat is precies de opdracht die u krijgt?
“De leerstoel is bedoeld om te onderzoeken hoe we in de relatie arbeidsmarkt, pensioenen en belasting tot verbeteringen kunnen komen. We hebben nu met de coronacrisis gezien dat ondernemers, hoewel ze niet sociaal verzekerd zijn, toch gewoon door de staat geholpen worden. In de manier waarop we handelen als verzorgingsstaat laten we gelukkig niemand in de kou staan op het moment dat er ellende is. Daarom is het des te gekker dat in de mate van premie die we betalen en fiscaliteiten nog wel dat onderscheid maken.
De leeropdracht is erop gericht om te onderzoeken hoe we op al die onderdelen verbeteringen kunnen aanbrengen. Ik ben dus geen hoogleraar die alles van de arbeidsmarkt weet, het gaat ook niet alleen maar over pensioenen of belasting, maar juist die driehoeksverhouding maakt het zo interessant.”
Dat is een brede scope. Weet u al waar u gaat beginnen?
Lachend: “Waar ik mee ga beginnen is met het schrijven van mijn inaugurale rede. Die is op 2 december. Maar als je kijkt naar de arbeidsmarkt is een van de grote problemen nu het grote tekort aan mensen in sectoren als zorg, onderwijs, techniek en ict. Dat zijn echt honderdduizenden vacatures de komende jaren. Tegelijkertijd hebben we 400.000 werklozen. De discussie is dus: hebben we de juiste mensen met de juiste competenties? Maar in de zorg werken mensen gemiddeld 22 uur per week. Dat is niet zoveel. Als iedereen gemiddeld 24 uur per week zou gaan werken is in één keer het hele tekort opgelost. Waarom doen ze dat dan niet? Omdat als deze mensen meer gaan werken ze hun toeslagen kwijtraken. Ze gaan meer belasting betalen.
Dat is een mooi voorbeeld van hoe je met fiscaliteit en regelgeving kunt kijken hoe je het systeem kunt verbeteren. Je wil het voor elkaar krijgen om de fiscale regels zo aan te passen dat mensen sneller bereid zijn meer te gaan werken. Dat is een onderzoek waar ik mee ga beginnen.”
