Ook is het volgens Vijlbrief niet goed te zeggen in hoeverre de overdrachtsbelasting en de prijsstijging aan elkaar gerelateerd zijn. “Het tekort aan woningen en de lage rente spelen hierbij ook een grote rol. Daarnaast geldt dat de Wet differentiatie overdrachtsbelasting in ieder geval tot gevolg heeft dat de positie van starters op de woningmarkt ten opzichte van beleggers is verstevigd”, beredeneert hij.
Betaalbaarheid en positie in de markt
Hoewel het uiteindelijke prijseffect moeilijk is in te schatten, zegt de staatssecretaris dat het logisch is dat de differentiatie prijsbeperkend uitvalt voor de woningmarkt als geheel. Per saldo zou de woningmarkt hierdoor namelijk minder fiscaal gestimuleerd worden. Het kabinet verwacht dan ook dat de aankoop van een huis voor starters betaalbaarder wordt.
Andere economische factoren
“Ook zonder dit effect zijn de meest beknelde starters geholpen door deze maatregel. Starters bij wie de LTV knelt maar de LTI niet hoeven immers minder (lang) te sparen alvorens zij voldoende eigen middelen hebben om een woning te kopen”, aldus Vijlbrief in beantwoording op de Kamervragen. Bovendien zou het effect van de overdrachtsbelastingmaatregel op huizenprijzen ten opzichte van andere economische factoren, zoals rentestanden of consumentenvertrouwen, naar verwachting beperkt zijn.
Evaluatie in 2024
De Wet differentiatie overdrachtsbelasting en het effect hiervan wordt in 2024 geëvalueerd. Daarbij moet ook meer duidelijk worden over de woningprijsontwikkeling en het aantal transacties door starters. De resultaten van de evaluatie worden naar verwachting in 2025 gedeeld.
