Vorig jaar augustus ontstonden er problemen met de rekentool, toen niet op tijd werd opgemerkt dat de inkomensdefinitie in het UWV-verzekeringsbericht was gewijzigd. Zo zijn er te hoge toetsinkomens afgegeven en is er in een substantieel aantal dossiers onbewust overgekrediteerd. Hoewel buiten hun schuld om, zijn het de hypotheekadviseurs die de zaak moeten repareren. Voor eigen rekening.
Geen grip op rauwe data
De OvFD vindt dat er onvoldoende garanties zijn dat hetzelfde probleem zich in de toekomst niet opnieuw voordoet. De accountants kunnen de berekening wel controleren, maar hebben geen zicht op de totstandkoming van de data bij het UWV. “Dan is de vraag in hoeverre een adviseur aansprakelijk is voor iets wat hij zelf niet kan controleren”, zegt VCN-directeur Harrie-Jan van Nunen. Bij afwezigheid van andere OvFD-bestuurders is hij bereid om het standpunt toe te lichten.
“HDN is een facilitator, zij zorgen er alleen voor dat het systeem werkt. Aanbieders staan massaal achter het gebruik van de tool, omdat het vanuit bemiddelingsoogpunt zo’n makkelijk en goed werkend middel is. Maar de advieskant, daar gaan HDN en de aanbieders niet over. Dat is aan de adviseurs onder toezicht van de AFM.”
Zoeken naar een 'explain'
Bij de problemen van vorig jaar kreeg VCN zelf enkele tientallen dossiers terug van de aanbieders waarbij mogelijk sprake was van overkreditering. De serviceprovider moet die dossiers doorverwijzen naar de betreffende adviseurs. “Aanbieders willen weten of het past of niet. En als het niet past, dan vraagt de bank om een explain. Daar zit de moeilijkheid. Je was er in het eerste advies namelijk vanuit gegaan dat er geen explain nodig was.”
Er zijn ook aanbieders die zeggen dat je versneld moet aflossen. Dan ben je al overgekrediteerd en de oplossing is dat je de last nog zwaarder maakt”
Volgens Van Nunen zijn de geldverstrekkers verschillend omgegaan met de reparatie. Florius was bijvoorbeeld bereid om consumenten een renteloos leningdeel te geven als het niet bleek te passen. “Maar er zijn ook aanbieders die zeggen dat je versneld moet aflossen. Dan ben je al overgekrediteerd en de oplossing is dat je de last nog zwaarder maakt. Je vergroot de pijn.”
Stempel van de AFM
Wat de OvFD betreft nemen adviseurs de rekentool pas weer in gebruik als er harde garanties zijn dat de data in orde is. Een erkenning van de toezichthouder dat IBL een verantwoorde manier is om de haalbaarheid vast te stellen zou volgens Van Nunen zeker helpen. De onlangs gepubliceerde leidraad van de AFM om niet volledig blind te varen op brondata, duidt er echter niet op dat dit op korte termijn zal komen.
“Om die reden vragen wij ons af of je die tool wel moet willen gebruiken. En als je het toch doet, ben je er dan van bewust dat je ‘m terug kan krijgen en dat je dan zelf op zoek moet naar een oplossing."
