Een man en zijn vrouw wonen samen in een huis dat zij huren van hun dochter. Voorheen huurden zij het huis van de broer van de man, die het heeft gebouwd. In 2004 is de dochter erbij komen worden; ze is later ingetrokken in een bij het huis horende vrijstaande garage die is verbouwd tot zelfstandige woning. In 2006 heeft de dochter een hypotheek gesloten voor de verbouwing, waarbij haar ouders borg staan. Er is ook een ontruimingsclausule getekend. De dochter betaalt de rente van deze hypotheek.
'In feite heeft u de hypotheek betaald'
De woning is een echt familiehuis: in 2009 verhuist de dochter, waarna haar zus in de verbouwde garage trekt. De vertrokken dochter blijft wel de hypotheek betalen. Het ouderpaar betaalt een kleine € 700 per maand aan huur en vraagt dan ook in de periode 2012 tot en met 2015 huurtoeslag aan. Die krijgen ze ook. Maar de man wil het maximale uit zijn belastingaangifte halen. De dochter kan vanwege haar verhuizing de hypotheekrente over de lening niet meer aftrekken. Misschien kan hij zelf de hypotheekrenteaftrek wel opvoeren, denkt hij. Hij vraagt in maart 2013 op de website Gratisadviseurs.nl (nu niet meer actief): "Als je vruchtgebruiker (ook bewoner) bent van een woning en ook mede hypotheekhouder, mag je dan de rente opvoeren bij je aangifte?" De 'gratis adviseur' beaamt dat, maar vraagt voor de zekerheid wel of het een eigen woning is. Daarop antwoordt de man: "De woning staat op naam (notarieel) van mijn dochter, de hypotheek op naam van haar, mij en mijn vrouw. Zij woont niet in het huis en voert de rente ook niet op bij de inkomstenbelastingen." Dat brengt de online adviseur tot het volgende oordeel: "U mag het huis volledig aftrekken aangezien u de rente betaald [sic]. Juridisch gezien moet het door delen betaald worden, maar eigenlijk doet niemand dat. In feite heeft u de hypotheek betaald."
Administratiekantoor gaat overstag
Met die informatie stappen ouders en dochter naar het administratiekantoor dat de belastingaangiften voor hen verzorgt. Dat laat eerst weten dat het paar de door de dochter betaalde hypotheekrente niet kan aftrekken. Maar de man brengt het advies dat hij online heeft gekregen in stelling. En dat maakt kennelijk wel indruk op het administratiekantoor dat al jaren belastingaangiften doen: de rente wordt in de aangifte alsnog in aftrek gebracht.
Geen kans bij rechter
In 2018 valt er echter een blauwe envelop op de deurmat met daarin de mededeling dat er over 2012 tot en met 2015 navorderingsaanslagen worden opgelegd én vergrijpboeten van 50%. De zaak komt voor de rechter. De man stelt dat hij de rente die zijn dochter betaalde mocht aftrekken omdat hij vertrouwen mocht ontlenen aan de uitlatingen van de adviseur en de informatie op de website van de Belastingdienst. De rechtbank maakt korte metten met dat betoog: het huis is geen eigendom en daarom is er geen recht op hypotheekrenteaftrek. Verder heeft de fiscus geen toezegging gedaan met betrekking tot hypotheekrenteaftrek; wat gratisadviseurs.nl en het administratiekantoor hebben gezegd, kan niet worden toegerekend aan de Belastingdienst.
Zelf verkeerde informatie gegeven
De man komt ook niet onder de vergrijpboete uit. Hij wijst naar het administratiekantoor, dat al jaren de aangifte verzorgt. Maar dat is afgegaan op het advies van Gratisadviseurs.nl. En dat berust weer op door de man zelf foutief verstrekte informatie. "Eiser heeft de [gratis adviseur] immers geschreven dat sprake was van een vruchtgebruik van de woning, terwijl daarvan geen sprake was, omdat hij en zijn echtgenote de woning huurden van de dochter. Voorts volgt uit het advies van [de gratis adviseur] dat hij ervan uitgaat dat eiser de rente betaalde, terwijl ook daarvan geen sprake was."
De man heeft bewust onjuiste en onvolledige informatie verstrekt om toch de rente in aftrek te kunnen brengen. "Eiser kan zich in dit verband dan ook niet verschuilen achter het feit dat hij niet zelf de aangiften heeft ingediend, maar zijn adviseur. Weliswaar heeft als uitgangspunt te gelden dat een belastingplichtige geen opzet ter zake van het niet-betalen van belasting kan worden verweten indien hij zich laat bijstaan door een adviseur die hij voor voldoende deskundig mocht houden en aan wiens zorgvuldige taakvervulling hij niet hoefde te twijfelen, maar dit uitgangspunt geldt juist niet als niet alle voor de aangifte benodigde informatie aan de adviseur wordt verstrekt."
De website gratisadviseurs.nl, waar bezoekers vragen konden stellen over allerhande kwesties, is sinds begin dit jaar niet meer actief.
