Het gaat in de zaak om een echtpaar dat eind 2005 een bestaande hypotheek en een aantal kredieten wil laten herfinancieren door ELQ. Het echtpaar laat zich bijstaan door HIC Net uit Naaldwijk. ELQ verstrekte tot oktober 2008 hypotheken, gefinancierd door Lehman Brothers. Het ging vaak om leningen aan personen met een minder stabiel of moeilijk aantoonbaar inkomen. Hierbij was volgens het interne acceptatiebeleid van ELQ een zogenoemde ‘Eigen Verklaring’ voldoende om de inkomensgegeven van potentiële leningnemers te verifiëren.
Eenpitter
Het echtpaar moet op enig moment zo'n Eigen Verklaring invullen. De man, die sinds 1 januari 2004 een eenmanszaak als financieel adviseur/tussenpersoon heeft, vult in dat hij daar een jaarinkomen van € 105.000 uit haalt. Via telefonisch contact verifieert ELQ de gegevens. De klant zegt in dat gesprek dat het inkomen van € 105.000 realistisch is, omdat dit bedrag dat jaar al was gehaald door de hypotheekportefeuille. De assurantieportefeuille liep daarnaast ook goed. Toch ontstaat er vanaf januari 2008 een betalingsachterstand. Eind 2013 gaat de eenmanszaak failliet. Er komt een openbare veiling en het echtpaar blijft zitten met een restschuld van € 250.000.
Zorgplicht
Het echtpaar vindt dat ELQ haar (pre-)contractuele zorgplicht heeft geschonden en wil € 70.000 zien. Het echtpaar voert aan dat ELQ een kloon van Lehman is en op onzorgvuldige wijze leningen heeft verstrekt. ELQ had hen moeten behoeden voor hun eigen lichtvaardige en lichtzinnige handelen. Er gold een bijzondere zorgplicht, omdat de te verstrekken hypothecaire geldlening een uiterst ingewikkelde financiële constructie betrof. Het ging immers om een herfinanciering van diverse financieringen.
Eenvoudig product
De rechter is het (net als het Kifid waar het echtpaar ook al heeft aangeklopt) niet met het echtpaar eens. Aan de banden met Lehman Brothers heeft de rechtbank geen boodschap. En volgens de rechtbank gold er in dit geval ook geen bijzondere zorgplicht. "Het gaat in onderhavige zaak om de verstrekking van een aflossingsvrije hypothecaire lening. Dat is geen zeer ingewikkeld of risicovol product. De lening betreft een recht-toe-recht-aan hypothecaire geldlening, die is afgesloten om een reeds bestaande hypothecaire geldlening alsmede overig verleend consumptief krediet te herfinancieren. Een hypothecaire lening als de onderhavige is een naar zijn aard eenvoudig financieel product, waarvan de financiële gevolgen (met name: de verplichting tot het betalen van rente) ook voor een niet-deskundige consument in het algemeen goed zijn te overzien."
Juistheid
ELQ had volgens de rechtbank slechts de plicht om te onderzoeken of de klanten de financiële lasten konden dragen, zodat overkreditering werd voorkomen. En dat heeft ELQ gedaan zegt de rechter. De geldverstrekker mocht bovendien uitgaan van de juistheid van de door de klanten verstrekte informatie. Daarbij is van belang dat de klant zelf hypotheekadviseur was. "Van hem mocht verwacht worden te overzien waar een te rooskleurige opgave van het inkomen toe zou kunnen leiden." Bovendien zegt de rechter, werden de klanten bijgestaan door een financieel adviseur.
Rol adviseur
Over de rol van die adviseur zegt de rechter verder weinig. Het Kifid zei daar in haar uitspraak eind december 2015 dit over: "En tot slot hebben Consumenten zich door een financieel adviseur laten bijstaan, van wie verwacht had mogen worden dat hij de financieringsaanvraag nauwkeurig zou begeleiden. Voor zover de adviseur dit heeft nagelaten is dit een omstandigheid die voor rekening en risico van Consumenten dient te blijven."
