De Vries was verrast toen Achmea bij de start van de onderhandelingen in oktober plotseling de 34-urige werkweek op tafel legde. Voorafgaand aan het proces hielden Achmea en de drie gezamenlijke vakbonden een enquête onder het personeel van de verzekeraar. Een eventuele inperking van de arbeidsduur kwam in dat onderzoek niet ter sprake.
Alleen met met toestemming
“Ons uitgangspunt tijdens de onderhandelingen was daarna dat minder werken prima is als het kan, maar niet omdat de werkgever het bepaalt”, zegt De Vries. Achmea volhardde: tot en met 2022 worden alle verzoeken om toch meer dan 34 uur te mogen werken automatisch gehonoreerd, daarna kan langer werken alleen met toestemming van de leidinggevende.
IT-medewerkers krijgen heel vaak te horen dat er geen geld is om Select toe te kennen. Kun je het niet in je contracturen, dan heb je pech”
Problemen bij ICT-afdeling Achmea
Volgens De Vries bestaat ongeveer driekwart van het personeel van Achmea uit zogeheten kenniswerkers. Dat zijn mensen die zelf verantwoordelijk zijn voor hun werkdruk. “Hebben zij het veel te druk, dan kunnen ze via Achmea Select meer contracturen aanvragen. Als de leidinggevende instemt, dan kun je een jaar lang in plaats van 36 uur per week bijvoorbeeld 40 uur werken.”
Hoe de Achmea-divisies dat beleid hanteren, verschilt volgens De Vries nogal. “Er zijn afdelingen waar daar heel gemakkelijk mee omgegaan wordt. Bijvoorbeeld Investment Management. Maar aan de andere kant krijgen IT-medewerkers heel vaak te horen dat er geen geld is om Select toe te kennen. Kun je het niet in je contracturen, dan heb je pech. Dat is ook de groep mensen die nu zegt: ik krijg mijn werk in 36 uur al niet af. Straks werk ik 40 uur en word ik nog maar voor 34 uitbetaald.”
Verlaging van de verdiencapaciteit
Omdat het salaris 1 procent stijgt bij minder contracturen, komt dat volgens Achmea neer op een effectieve verhoging van het uurloon met 5,88 procent. Meer dan de cao in de rest van de sector waar de loonstijging 3,25 procent bedraagt. Die rekensom gaat er bij De Vries niet in. “Uiteindelijk gaat het om de verdiencapaciteit. Die gaat omlaag met minder arbeidsuren.”
Volgens de onderhandelaar gaat Achmea eraan voorbij dat lang niet iedereen zit te wachten op minder uren. “Niet iedereen zoekt een verbetering van zijn werk-privébalans. Ik spreek ook twintigers die een studieschuld af te lossen hebben, jongeren die sparen om een huis te kopen. Die zijn niet gebaat bij minder uren, die willen een loonsverhoging.”
'Half uur doet niets met energiebalans'
De Vries noemt nog een groep voor wie de nieuwe cao niet per definitie een vooruitgang is. “Achmea heeft veel werknemers die 36 uur werken in vier dagen van negen uur. Met die vrije dag hebben ze al veel ruimte voor mantelzorg, een studie of kinderopvang. Hoe worden zij beter van vier minder uren? Een half uurtje per dag minder werken maakt echt niet uit voor je energiebalans. Maar de verdiencapaciteit gaat er wel door omlaag.”
Interessant voor parttimers
De Unie vindt de nieuwe cao vooral aantrekkelijk voor mensen met een parttime baan, zij krijgen immers wel de complete loonsverhoging. En ook de niet-kenniswerkers die gewoon ingeroosterd worden hebben minder ‘last’ van de 34-urige werkweek.
Wat De Vries betreft ligt het grootste probleem bij de dwang. “De hele verplichting is niet nodig. Als mensen minder willen werken moet je dan gewoon kunnen regelen met je leidinggevende.” De vakbonden FNV Finance en CNV Vakmensen gingen eerder deze maand wel akkoord met de cao. De verzekeraar beschouwt de collectieve arbeidsovereenkomst sindsdien als definitief.
Reactie Achmea
In een schriftelijke reactie heeft Achmea laten weten dat de verkorting van de werkweek gezien moet worden in het licht van maatschappelijke thema’s als vitaliteit, de stijgende pensioenleeftijd en een betere verdeling van werk- en zorgtaken tussen partners. Achmea benadrukt dat de 34-urige werkweek onderdeel is van een overeenkomst waarin ook over tal van andere zaken afgesproken zijn. De verzekeraar herkent zich niet in ‘de framing van De Unie’ dat het zou gaan om een kostenbesparing.
Half februari gaan de drie vakbonden weer aan tafel met Achmea voor een periodiek overleg. De verkorting van de werkweek zal volgens een woordvoerder van Achmea dan ongetwijfeld opnieuw ter sprake komen.
