De vlotte automobilist kenmerkt zich door een (te) hoge snelheid en een te geringe afstand tot de voor hem rijdende automobilist. Verkeersdeelnemers hebben blijkbaar behoefte aan spanning. Het lijkt of de vlotte rijder bereid is veiliger te rijden als het wegvallen van de spanning van risicovol rijden wordt gecompenseerd door de spanning van een lot.
A. Heino zegt dat de onderzoeksresultaten ook toe te passen zijn in zijn huidige functie als risico-management adviseur bij Centraal Beheer. "Ik bezoek bijvoorbeeld bedrijven met een wagenpark waar behoefte is het aantal autoschades terug te brengen. De beloning voor het bedrijf bij veiliger rijgedrag is evident: men is minder geld kwijt aan schadelast."
Zal dat gegeven de gebruikers van de auto's ook stimuleren om veiliger te rijden? "Dat is de vraag. Wel is gebleken dat een positievere werksfeer een gunstig effect heeft op de schadelast. De chauffeur moet z'n hoofd gewoon bij het autorijden kunnen hebben en niet bij de problemen van het bedrijf. Daarnaast is het natuurlijk aardig als de gebruikers kunnen delen in de besparing die het bedrijf maakt, bijvoorbeeld in de vorm van een feestje."
Heino's werkgever werkte mee aan de totstandkoming van het onderzoek. "Centraal Beheer heeft de publicatie van het proefschrift financieel ondersteund. Ook hebben ze me de tijd gegeven om het onderzoek, dat ik gestart was toen ik nog voor het Verkeerskundig Studiecentum werkte, af te ronden."
Heino maakt in zijn proefschrift gebruik van verschillende theorieën. Volgens sommige onderzoekers spelen de ervaring en acceptatie van risico een belangrijke rol in het weggedrag van automobilisten. De automobilist zoekt een balans tussen de voor- en nadelen van de risico's. Andere onderzoekers menen dat verkeersdeelnemers te allen tijde risico willen vermijden, maar dat ze zich van hun risicovolle rijgedrag niet bewust zijn. Daardoor is het moeilijk de risicovolle automobilisten op hun rijgedrag aan te spreken. Uit het onderzoek van Heino blijkt dat ze tóch op hun onveilige manier van rijden attent kunnen worden gemaakt als er een spannende prikkel van buitenaf aanwezig is: het loterijbriefje.
De deelnemers reden in een geïnstrumenteerde auto langs een experimentele route met verschillende soorten wegen (door een dorp, een woonwijk, 80-km wegen, autowegen en autosnelwegen). De deelnemers moesten één keer zonder voorligger rijden, één keer met voorligger met zelf gekozen afstand en één keer met een voorligger op een voorgeschreven afstand van vijftien meter.
Het proefschrift 'Risk Taking in Car Driving; perceptions, individual diferences and effects of safety incentives', is bij de auteur te bestellen, tel. 055-579.33.77 (Centraal Beheer).
Mercedes-Benz Insurance Services