Wie niet beter wist, leefde in de veronderstelling dat verzekeraars eind vorig jaar het Centraal Informatie Systeem (CIS) met instituut en al hadden opgeheven, zonder daarvoor een alternatief te bieden. Achter de schermen werd echter druk gewerkt aan een geheel nieuw fraudebestrijdingssysteem. Deze werkzaamheden werden buiten de publiciteit gehouden, aangezien eerst moest blijken dat het systeem goed zou functioneren. Inmiddels is het CIS overgegaan in het Fraude Informatie Systeem Holland, zonder dat gebruikers er iets van gemerkt hebben.
Uitvoerder van 'Fish' is Informatikum, het automatiseringsbedrijf van De Goudse, dat al jarenlang de 'Vertrouwlijke Mededelingen' (de zwarte lijst) voor de gezamenlijke verzekeraars beheert.
Verwijt
Halverwege de jaren tachtig liet de overheid verzekeraars in niet mis te verstane bewoordingen weten dat zij van mening was dat de bedrijfstak veel te weinig aan fraudebestrijding deed. Dit verwijt was niet geheel onterecht, zo laat John Seegers, directeur particulieren bij Centraal Beheer blijken: "De gepleegde fraude stond op dat moment in geen enkele verhouding tot het aangifte- en opsporingsbeleid van verzekeraars. Daarom hebben we toen onder de vlag van het Verbond van Verzekeraars het Centraal Informatie Systeem (CIS) ingevoerd."
Het CIS functioneerde als een soort vergaarbak met schadeclaims van deelnemende verzekeraars. In de praktijk was het een relatief klein aantal maatschappijen (zo'n vijftig) dat gegevens aan het CIS stuurde voor opname in de database. Een veel groter aantal echter, ruim tachtig procent van de markt, profiteerde van het bestand zonder zelf informatie aan te leveren. De maatschappijen die wél informatie aanleverden zagen dit oncollegiale gedrag met lede ogen aan.
Hoewel het bestaan van het CIS ongetwijfeld een maatschappelijk belang diende en het de overheid het idee gaf dat verzekeraars hun verantwoordelijkheid kenden, gingen de deelnemende maatschappijen in de loop van de jaren negentig steeds meer twijfelen aan het praktisch nut van het systeem. Vooral het prijskaartje werd in dit kader kritisch bekeken, en niet zonder reden.
De grotere verzekeringsconcerns betaalden voor deelname aan het CIS gemiddeld vijf ton tot een miljoen gulden per jaar. Dit stond eigenlijk in geen verhouding tot de keren dat fraudeurs dankzij het CIS werkelijk tegen de lamp liepen: hiermee werd per jaar gemiddeld slechts vijftig- tot honderdduizend gulden terugverdiend. Volgens John Seegers was het lage rendement niet aan de inspanningen van de CIS-werknemers te wijten. "Die mensen liepen zich het vuur uit de sloffen, maar het systeem was desondanks niet profijtelijk".
Grote belangstelling
Naar aanleiding van de aanzwellende kritiek op het bestaande systeem, werd in 1995 de stuurgroep 'alternatief CIS' in het leven geroepen. Deze stuurgroep kreeg de opdracht om wél werkende en profijtelijke producten voor fraudebestrijding te definiëren. Als uitgangspunt nam de stuurgroep onder meer dat het nieuwe systeem meer mogelijkheden tot risicobeheersing moest hebben en dat deze risicobeheersing een eigen verantwoordelijkheid behoort te zijn van individuele verzekeraars.
De activiteiten van de stuurgroep kregen grote belangstelling van de markt. Waar het CIS een acquisitie-apparaat nodig had om verzekeraars te interesseren voor zijn producten, trok 'alternatief CIS' al vanaf de start volle zalen.
Afgelopen februari was het al zover: de CIS-database, inmiddels uigegroeid tot een bestand van zo'n zestien miljoen schademeldingen, werd binnen enkele weken overgeplaatst van een computercentrum in Oslo naar Informatikum in Gouda, waar het vervolgens werd geschoond en van ingeslopen fouten ontdaan werd. Bovendien werd het systeem omgebouwd zodat het nu persoongeoriënteerd is. Mede hierdoor is het aantal zoekmogelijkheden uitgebreid en wordt het makkelijker om fraudepogingen al in een vroeg stadium te herkennen.
Gebruiksmogelijkheden
Met de verhuizing van de database naar Gouda werd tevens het aantal gebruiksmogelijkheden uitgebreid. Verzekeraars kunnen binnenkort on-line het databestand van Fish raadplegen. Op dit moment kan dit niet rechtstreeks. Ook wordt het mogelijk een 'extract' uit de Fish-database op te vragen, zodat de maatschappij dit met het eigen bestand kan vergelijken. Daarnaast is de zwarte lijst van Informatikum uitgebreid met bewezen fraudeurs uit de CIS-database en gegevens van het Waarborgfonds motorrijtuigen.
Niet iedereen krijgt zomaar toegang tot de informatie van Fish. In tegenstelling tot de oude situatie, kunnen verzekeraars uitsluitend informatie uit branches opvragen die door de maatschappij in kwestie worden aangeleverd.
Ook nieuw is de mogelijkheid voor fraude-coördinatoren van verzekeraars om via het Verzekerings Atrium (zie kader) terecht te komen op 'Holmes' (Holland Message System), een speciaal voor hen bedoeld bulletin-board (elektronisch prikbord) waar zij bijvoorbeeld gegevens uit kunnen wisselen met elkaar, met het Verbond van Verzekeraars en het VAR. Tot nu toe vond deze informatie-uitwisseling voornamelijk telefonisch en op adhoc-basis plaats.
In de nabije toekomst zullen door Fish niet langer alleen gegevens van schadeverzekeraars verzameld worden, maar bijvoorbeeld ook voor de hypotheek- en levenbranche. Het plan bestaat om bij de gegevens van deze laatste branche ook de naam van de betrokken tussenpersoon op te nemen.
Hoewel het nog te vroeg is om te kunnen vaststellen of het nieuwe systeem werkelijk profijtelijker uit zal pakken, zullen verzekeraars in ieder geval blij zijn met het prijskaartje van Fish: de kosten bedragen een fractie (10 tot 25%) van wat het CIS in rekening bracht.
Fish zwemt 'per ongeluk' in Verzekerings Atrium
Zonder dat de beheerder en uitvoerder van het fraudebestrijdingssysteem er van op de hoogte waren ("Dat moet een foutje zijn. Wij hebben daar helemaal niets mee te maken", aldus Informatikum-directeur G.J. Dazler), is op het Verzekerings Atrium alvast een podium gemaakt voor gebruikers van het nieuwe systeem: de fraude-coördinatoren bij verzekeringsmaatschappijen. Bezoekers van het Atrium kunnen een button met het logo van 'Fish' aanklikken, waarna ze verzocht worden hun naam en 'password' in te voeren. "Typisch het gevolg van een communicatiestoornis", verklaart manager D. van Kappen namens Atriserv, onder wiens hoede het Verzekerings Atrium valt. Volgens Van Kappen is de button aangebracht op verzoek van een aan 'Fish' gelieerde werkgroep die een 'bulletinboard' (een soort elektronisch prikbord) voor fraudecoördinatoren moet realiseren. Maar dat berichtensysteem heet toch 'Holmes' en niet 'Fish', zoals op de button wordt aangegeven? Van Kappen: "Tja, een foutje. Dat zal wel veranderd worden".