Oostwouder, een bedrijf dat zich bezighoudt met tank- en silobouw, heeft via zijn vaste adviseur
De Heij onder meer een doorlopende CAR-verzekering afgesloten. Daarbij is Van Kampen (VKG) ingeschakeld als beursmakelaar. De polis is via gevolmachtigde Dupi gesloten bij vijf risicodragers en heeft onder meer een clausule voor fabricage op eigen terrein (de FOET-clausule). Die is onderdeel van de bouwtermijn en biedt dekking voor beschadiging en verlies van materialen tot het moment van opslag. Halffabricaten zijn uitgesloten van dekking.
Uitbreiding toegekend
In mei 2021 neemt Oostwouder de opdracht aan om 46 tanks en/of silo’s te bouwen, maar de aanneemsom overstijgt het verzekerde bedrag van vijf miljoen euro op de doorlopende CAR-verzekering. Over de dekking is daarom contact geweest met De Heij, Van Kampen en Dupi. Die laatste kent een tijdelijke verhoging van de dekking toe: "Wij kunnen het project op basis van de hieronder genoemde deelopleveringen verzekeren tegen de geldende premie en condities van deze doorlopende polis." Maar Van Kampen levert niet het gevraagde aanhangsel waarin de uitbreiding is verwerkt.
Een deel van de silo’s wordt gebouwd op een opslagterrein in Den Helder. Daar gaat het in januari 2023 stormen. Drie silo’s raken beschadigd. Het bedrijf meldt de schade en expert Crawford & Company schat die op negenhonderdduizend euro. Dupi weigert echter uit te keren, met het argument dat Oostwouder nooit akkoord is gegaan met het voorstel voor de uitbreiding op de polis.
Geen wilsovereenstemming?
Voor de rechtbank vordert Oostwouder alsnog een uitkering conform de polisvoorwaarden van 750.000 euro, verdeeld over risicodragers Axis, Baloise, Axeria, Argenta en Accredited. Oostwouder vindt dat de stormschade gewoon is gedekt omdat de polis gedurende de bouwtermijn schade door beschadiging van het project dekt, ongeacht door welke oorzaak. De verzekeraars en Dupi vinden echter dat Oostwouder het aanbod van Dupi niet uitdrukkelijk heeft geaccepteerd. Daarom is er geen wilsovereenstemming en dus ook geen overeenkomst, betogen ze.
Bovendien is het project in twee deelopdrachten verlopen in plaats van de gemelde drie. Tot slot wijzen de verzekeraars op de FOET-clausule. De silo’s stonden opgeslagen, waren halffabricaten en vallen daarmee buiten de dekking.
Verzekerbaar belang bij schade is bepalend
De rechter gaat terug naar de basis. Projecten die niet vallen binnen de voorwaarden, kunnen alsnog dekking krijgen als de verzekeringnemer de stukken van het project uiterlijk veertien dagen voor aanvang aan de verzekeraar stuurt. Dat heeft Oostwouder gedaan; het ging om 46 tanks met een aanneemsom van 23 miljoen euro, verdeeld over drie opdrachten.
De rechtbank oordeelt dat Oostwouder het project conform de polisvoorwaarden aanmeldde. "De rechtbank verwerpt het standpunt van verzekeraars en Dupi dat Oostwouder op dat moment geen verzekerbaar belang had bij het project omdat Oostwouder de opdracht voor het project nog niet had verkregen, en dat daarom de aanmelding niet voldoende zou zijn. Van belang is namelijk dat de verzekeringnemer een verzekerbaar belang heeft ten tijde van het ontstaan van de schade en niet wanneer de verzekering tot stand komt."
Aanhangsel niet vereist
Dupi heeft laten weten dat het project verzekerd kon worden – en volgens de polisvoorwaarden is niet vereist dat er een polis-aanhangsel wordt opgesteld na het aanmelden van het project. "Hoewel het gebruikelijk is in de verzekeringswereld, betreft dit geen vereiste voor het tot stand komen van een verzekering. De totstandkoming van een verzekering is immers vormvrij."
Aantal deelopdrachten
De rechter gaat vervolgens in op het werk dat is verricht, want dat zou afwijken van het aangemelde project. Het gaat om twee en niet drie deelopdrachten, waarbij de tweede deelopdracht goed is voor 14,3 miljoen euro. En dat deelbedrag is hoger dan wanneer er sprake zou zijn geweest van drie deelopdrachten. Oostwouder brengt daar tegenin dat er in feite tien deelopleveringen zijn geweest, waardoor de totale blootstelling voor de verzekeraars steeds juist lager was.
Volgens de polisvoorwaarden eindigt de verzekerde bouwtermijn en start de onderhoudstermijn telkens wanneer er een deel wordt opgeleverd. Vanaf dan geldt voor de opgeleverde delen een maximum van 250.000 euro per gebeurtenis voor alle deelopleveringen samen. "Dit betekent dat met elke feitelijke levering die Oostwouder heeft gedaan, de exposure aanzienlijk is verminderd."
De vermelding van de twee deelopdrachten op de order is wat de rechter betreft dus geen gegeven. "Van belang is, en dat is wat Dupi kennelijk zelf ook van doorslaggevend belang vond ten tijde van de aanmelding, hoe het werk feitelijk zou worden opgeleverd en daadwerkelijk opgeleverd werd.” En dat is gebeurd in tien zogeheten ‘transportcharges’. "Het werk dat is verricht komt dus overeen met het werk dat door Oostwouder is aangemeld. Het werk is dan ook verzekerd onder de CAR-verzekering."
Wel of niet meer in aanbouw?
De rechter komt dan toe aan de vraag of de schade is gedekt. De verzekeraars beweren namelijk dat de silo’s ten tijde van de storm al stonden opgeslagen en dus niet meer in aanbouw waren. Bovendien is er volgens de FOET-clausule geen dekking voor schade aan halffabricaten door storm.
Omdat de verzekeraars niet ingaan op de bewering van een medewerker dat aan alle drie op de afwerkplaats geplaatste silo’s nog afwerkwerkzaamheden moesten worden verricht, zoals beitsen en isoleren, valt dit onderdeel uit in het voordeel van Oostwouder.
Uitleg clausule rijmt niet met verzekering
Is er dan sprake van halffabricaten, omdat de silo’s onderdeel zijn van te bouwen tankputten in de Botlek? De polisvoorwaarden geven geen definitie, dus de rechter moet die uitleggen. En dat levert een hard oordeel op over de FOET-clausule: die is opgenomen om het bouwen van de silo’s op eigen terrein onder de dekking van de CAR-verzekering te brengen. Maar als er sprake is van halffabricaten, dan zouden de silo’s die worden gebouwd op eigen terrein en nog in aanbouw zijn, nooit onder de dekking van de CAR-verzekering vallen tot het moment dat de silo’s volledig gereed zijn en dus een eindproduct zijn. “De uitbreiding van de FOET-clausule voor eigen terrein zou daarmee van geen enkel voordeel voor Oostwouder zijn geweest. De uitleg die verzekeraars en Dupi aan de FOET-clausule geven, rijmt dan ook niet met de CAR-verzekering in zijn geheel en de overige polisvoorwaarden en wordt daarom niet door de rechtbank gevolgd.”
De stormschade is dus gedekt, zo luidt het oordeel van de rechtbank. Schade door storm is gedekt tot maximaal 250.000 euro per silo, met een eigen risico van vijfduizend euro per gebeurtenis. Oostwouder heeft daarom recht op een maximale uitkering van 745.000 euro. Die wordt ook toegekend omdat niet ter discussie staat dat de werkelijke schade hoger is.
Onduidelijkheid over risicodrager
Opmerkelijk is verder dat op het polisblad staat dat volmachthouder Dupi voor honderd procent heeft getekend. “Nergens in de polis worden de onderliggende risicodragers vermeld”, ziet de rechter. Die oordeelt dat over met name risicodrager Argenta onvoldoende duidelijkheid bestaat. Daarover staat dat de naam vermoedelijk Argenta Syndicate 2121 ARG is.
“Daarna is nog de informatie gedeeld dat het Syndicate wordt gemanaged door Argenta Syndicate Management Limited. Hiermee is echter onduidelijk gebleven of dit de juiste rechtspersoon is die kan worden aangesproken op grond van de polis.” Daarom oordeelt de rechter: als Oostwouder niet slaagt in het vorderen van de schadevergoeding van ruim 93.000 euro op Argenta, moet Dupi die betalen.
Rechtbank Rotterdam, 27 november 2024 (gepubliceerd 30 december)
