"CZ verbindt aan provisie een vreemde eis, namelijk dat adviseurs klanten door middel van een online propositie adviseren", zegt Joerie van Looij, hoofd communicatie bij Adfiz.

"Dat staat haaks op de redenen waarom klanten kiezen voor een adviseur. Wij verwachten op geen enkele manier dat andere zorgverzekeraars zich vergelijkbaar gaan bemoeien met de adviespraktijk van de onafhankelijke adviseur. Door adviseurs te dwingen hun klantbediening te digitaliseren wordt de toegang tot advies over en hulp bij zorgverzekeringen beperkt voor een grote groep mensen die digitaal minder vaardig zijn of om andere reden graag hulp bij hun verzekeringen krijgen. Ze moeten de gewenste hulp missen bij iets wat ze moeilijk vinden."

Veel consumenten vinden het moeilijk

Van Looij wijst op recent onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit en de Autoriteit Consument & Markt naar de zorgverzekeringsmarkt. "Daarin lichten ze twee belangrijke conclusies uit: veel consumenten vinden het moeilijk om de verschillen te snappen en de best passende zorgverzekering te kiezen. Consumenten vinden zorgverzekeringen ingewikkelde producten, vooral als het gaat om de vergoeding van zorgaanbieders waarmee de zorgverzekeraar geen contract heeft."

Passende keuzes

"Adviseurs helpen consumenten bij het maken van passende keuzes", vervolgt Van Looij. "Ze helpen ook verrassingen voorkomen door in de taal van de klant te informeren over risico’s van bijvoorbeeld een budgetpolis, ongecontracteerde zorg en een hoog vrijwillig eigen risico. Adviseurs bieden een oplossing voor mensen die anders digitaal buitengesloten worden. En ze helpen zorgmijding te voorkomen door goede voorlichting over welke zorg wel en niet onder het eigen risico valt en door angst over eventuele eigen bijdragen weg te nemen."

Clausule is wassen neus

CZ bouwde een soort ‘hardheidsclausule’ in als het gaat om “aantoonbaar advies aan mensen in kwetsbare posities, oftewel mensen met weinig digitale vaardigheden en die financieel niet de mogelijkheid hebben om een advies te bekostigen."

Maar hoe hier in praktijk invulling aan wordt gegeven, geeft CZ volgens Adfiz niet duidelijk aan. Van Looij: "Dit is een wassen neus. De hardheidsclausule is niet duidelijk omschreven dus als daar een beroep op wordt gedaan zou CZ willekeurig toe- of afwijzen. En hoe toon je aan dat iemand in een kwetsbare positie zit? Het kost een adviseur in de praktijk waarschijnlijk meer om een aanvraag bij CZ te doen dan de vergoeding die daar eventueel voor zal worden verstrekt. Dus zullen adviseurs daar vrijwel geen gebruik van maken. En waarschijnlijk is dát waar CZ op rekent."

Advieskantoren willen ontzorgen

Van Looij wil dat CZ de clausule omdraait en verruimt. "Als CZ aantoont dat er niets voor een klant gedaan wordt, dan kan ze daaraan verbinden dat die polis geen provisie kent. En moeten ze met die adviseur het goede gesprek aangaan."

Voor intermediairs valt er zo een inkomstenbron weg. Hoe groot is de financiële schade? Van Looij: "Dat hangt af van het kantoor. Voor de meeste valt het wel mee, maar de kern is dat advieskantoren hun klanten totaal willen ontzorgen en dat bemoeilijkt CZ hiermee."

Wat CZ vraagt is buitenproportioneel

Tot slot schrijft CZ over collectiviteiten “We vragen intermediairs om alle afspraken op contractniveau over dienstverlening op het gebied van advisering en bemiddeling van de collectieve zorgverzekering voor de start van het jaar transparant te maken."

Van Looij reageert: "Prima dat de besteding van provisie leidt tot een dialoog tussen adviseurs en CZ. Maar wat CZ nu vraagt is buitenproportioneel. Uitgangspunt moet de wet zijn en niet een door CZ zelf bedachte compliance-rapportage die alleen leidt tot nutteloos en extra werk voor alle betrokkenen. CZ noemt als belangrijke reden voor haar beleidswijzigingen het beperken van kosten in de zorgketen. Laten we wel wezen: nog meer rapportages gaan de zorgkosten echt niet omlaag brengen."

Individuele beleidskeuzes

Op vragen van AM over de stap van CZ en of andere zorgverzekeraars de zorgprovisie ook willen aanpakken, wilde Zorgverzekeraars Nederland niet reageren.

Woordvoerder Dorien de Landtsheer: "Als branchevereniging kunnen wij alleen woordvoeren over landelijk beleid en thema’s die alle zorgverzekeraars in gelijke mate aangaan. Het gaat hier om individuele beleidskeuzes van de zorgverzekeraars."