Jurjen Oosterbaan (DFO) brengt dit ter sprake in de nieuwsbrief van Bureau DFO, in een reactie op een artikel in het FD. Daarin wordt de problematiek van advieskosten aan de orde gesteld. Steeds meer financieel adviseurs treden op als beleggingsadviseur. Dat doen ze in samenwerking met fondsenplatformen zoals NNEK. Via de beleggingsrekening van de klant bij de platformen ontvangen zij een fee die jaarlijks kan oplopen tot duizenden euro’s, afhankelijk van de hoogte van het belegde vermogen.
Dit gebeurt via de beleggingsrekeningen van hun klanten, die daar zelf akkoord op hebben gegeven. Een constructie die vergelijkbaar is met een betaalopdracht aan de bank en die niet in strijd is met het provisieverbod. Dat komt mede omdat de adviseur van de betaling van de klant ontvangt en niet van een derde. Een uitzondering op Mifid II-regels onder de noemer nationaal regime ligt aan deze constructie ten grondslag.
Wanneer is er spake van bewustzijn bij de klant?”
Vorig jaar september ging demissionair minister Wopke Hoekstra in op deze constructie na Kamervragen. De werkwijze achtte hij niet in strijd met het provisieverbod, zij het onder voorwaarden. Een ervan is dat de consument zich er bewust van moet zijn dat deze betalingen namens hem zijn verricht.
De AFM volgde met een ongeveer eensluidend standpunt. Kernpunt is dus of de adviseur en het fondsenplatform de consument voldoende bewust moeten maken van de vergoeding.
Transparant communiceren met de klant
Wanneer is er spake van bewustzijn bij de klant? Volgens Oosterbaan is dat de vraag die een fondsenplatform en een adviseur zouden moeten stellen. Ze kunnen een klant bijvoorbeeld een bericht sturen dat een klein deel van zijn portefeuille wordt verkocht en dat een percentage van zijn belegde vermogen aan zijn adviseur wordt overgemaakt conform zijn opdracht. Oosterbaan: “Op het moment dat je dat stuurt, dan weet je zeker, de klant is zich daarvan bewust. Dit lijkt niet voldoende te gebeuren, althans afgaande op de berichtgeving in het FD.’
Fondsenplatform vindt zich niet tekortschieten
Desgevraagd laat directeur en oprichter van NNEK, Theo Andringa, weten dat NNEK conform de Mifid II-regels de klant wel degelijk bewust maakt van de advieskosten die de financieel adviseur (nationaal regime) rekent en hoe die totstand komen. De adviseur zelf rekent de kosten, benadrukt Andringa, en de berichtgeving daarover gebeurt ‘op drie momenten.’ Dit, door de financieel adviseur zelf.
Andringa: “Allereerst bij het afsluiten van de adviesovereenkomst over de beleggingen die hij zal adviseren en de vergoedingen die ze onderling afspreken. Vervolgens bij het openen van een beleggingsrekening, waarbij de klant nog eens een keer te zien krijgt wat hij kwijt is voor de dienstverlening. En dan krijgt de klant op kwartaalbasis, kwartaalnota's, voor wat hij aan zijn adviseur heeft betaald. En aan het eind van het jaar nog eens een overzicht van de kosten en hoe deze zich verhouden ten opzichte van die aan het begin van het jaar. Dit alles precies in lijn met de Mifid II-wetgeving.”
Risico op collectieve schadeclaims
Oosterbaan waarschuwt dat nu er aandacht is voor dit onderwerp, individuele of collectieve schadeclaims kunnen volgen. De kosten van verweer, ook al heeft de klant ongelijk, en eventuele herstelbetalingen vallen dan in het algemeen niet onder de beroepsaansprakelijkheidsverzekering. In de BAV voorwaarden van Bavam zijn bijvoorbeeld uitgesloten het honorarium, de courtage, de provisie en de onkosten van de verzekerde zelf, indien verzekerde deze als gevolg van een beroepsfout niet bij een klant in rekening kan brengen of de klant het recht heeft deze terug te vorderen.
