Iemand die momenteel geld wil lenen om zijn of haar woning te verduurzamen heeft eigenlijk maar twee smaken om uit te kiezen, legt NVF-directeur Klaas-Jan Dantuma uit: een hypotheek of een persoonlijke lening.
Persoonlijke lening steeds beter alternatief
Hij ziet dat door de hogere rentestanden steeds meer woningeigenaren een persoonlijke lening prefereren boven een hypotheek, wanneer ze kijken naar manieren om hun verbouwing en/of verduurzaming te financieren.
Dantuma: “Oversluiten is vaak geen optie, want de gehele hypotheek wordt dan tegen een hogere rente afgesloten. Een tweede hypotheek heeft meestal een nóg hogere rente en is daardoor geen alternatief. Ook betaalt de woningeigenaar in beide gevallen opnieuw forse extra afsluitkosten.”
Geen afsluitkosten, wel strengere leennormen
Die vlieger gaat niet op in het geval van een persoonlijke lening. “Je hoeft geen afsluitkosten te betalen, wat een hoop geld scheelt. De rente is misschien wel wat hoger, maar – mits aantoonbaar gebruikt voor de eigen woning – net zo goed fiscaal aftrekbaar. En de looptijd valt veel beter af te stemmen op de gewenste investering. Je kunt je namelijk wel afvragen of voor iedere verbouwing of verduurzaming een looptijd van minimaal twintig jaar verantwoord dan wel verstandig is.”
Een kortere looptijd met iets hogere rente betekent meestal over de gehele looptijd gezien lagere totale kosten voor de potentiële verduurzamer annex verbouwer. “In veel gevallen is een persoonlijke lening dus voordeliger, maar ook flexibeler, bijvoorbeeld bij vervroegd aflossen. Steeds meer adviseurs en consumenten geven daar daarom de voorkeur aan.”
De enige beperking die Dantuma en zijn branchegenoten in toenemende mate signaleren wanneer het gaat over consumptief krediet is dat het maximaal te verstrekken leenbedrag lang niet altijd aansluit op de financieringsbehoeften. De oorzaak: de invloed van de leennormen.
Dantuma: “Die is voor persoonlijke leningen onevenredig hard gestegen ten opzichte van de leennormen voor hypotheken. Daarom is het niet altijd mogelijk om het benodigde bedrag te kunnen lenen om daarmee de gewenste investeringen te kunnen doen.”
Denk aan een lening met een looptijd tussen de tien en twintig jaar en een rentepercentage tussen de vier en zes procent, kijkend naar de huidige rentestanden”
‘Tussen hypothecair en consumptief krediet in’
Zo zitten er nogal wat haken en ogen aan beide beschikbare financieringsvormen. Terwijl de behoefte aan een oplossing even groot als dringend is. Dantuma stelt daarom een mogelijke oplossing voor: een financieringsvorm die tussen een hypothecair en een consumptief krediet inzit.
De NVF-directeur: “Denk hierbij aan een lening met een looptijd tussen de tien en twintig jaar en een rentepercentage tussen de vier en zes procent, kijkend naar de huidige rentestanden.” Een lening met een kortere looptijd dan een hypotheek en een lagere rente dan een persoonlijke lening dus.
Subsidie (deels) vanuit Warmtefonds?
Hij verwacht dat de lengte van de looptijd eenvoudig valt te realiseren. Het is met name de hoogte van de rente waar in zijn betoog de meeste aandacht naar uit gaat. Hoe die lagere rente voor elkaar te boksen? Volgens hem kan er sowieso worden gekeken naar betere funding, aangezien de risico’s met deze kredietvorm lager kunnen zijn dan bij een persoonlijke lening. Maar er is mogelijk ook een rol voor de overheid weggelegd.
Dantuma: “Die zou dergelijke leningen kunnen subsidiëren, bijvoorbeeld door een deel van de subsidie bij het Warmtefonds weg te halen. Het mes snijdt op deze manier aan twee kanten. Zij die via de reguliere route geen lening kunnen afsluiten, krijgen op deze manier wél de beschikking over financiering om de woning te verduurzamen. En zij die wél in aanmerking zouden komen voor een lening, worden nu gestimuleerd om hun woning te gaan verduurzamen.”
Bedoeling Warmtefonds hersteld
Op deze manier wordt het geld van het Warmtefonds weer daaraan besteed waar het oorspronkelijke voor bedoeld was, betoogt Dantuma. “Namelijk: kwetsbare woningeigenaren die niet of minder goed toegang hebben tot de financieringsmarkt helpen zodat zij met een lening hun woning kunnen verduurzamen. Nu is het Warmtefonds onnodig aantrekkelijk gemaakt voor grote groepen mensen, óók zij die dit fonds helemaal niet nodig hebben.”
Deze nieuwe kredietvorm is in de ogen van Dantuma een beter en gerichter instrument dan de huidige subsidiëring vanuit het Warmtefonds. “Beter dan gratis overheidsgeld weggeven. Niet alleen werkt de huidige situatie marktverstorend, het is ook een verspilling van belastinggeld.”
Starre wet- en regelgeving
Als voorzitter van de branchevereniging voor adviseurs en bemiddelaars in consumptief krediet denkt Dantuma graag mee over creatieve en innovatieve oplossingen om de woningvoorraad mee te verduurzamen. “Er is een duidelijke behoefte aan financiering, maar door de uiteenlopende kenmerken van een hypotheek en een persoonlijke lening is het ontstane gat tussen vraag en aanbod nog niet opgevuld.”
Ik ben ervan overtuigd dat we op veel vlakken verder gaan komen dan tot nu toe gedacht. Laten we meer mogelijkheden gaan creëren voor welwillende woningbezitters!”
Dát die kloof nog bestaat, daarvoor steekt Dantuma namens de branche zijn hand deels in eigen boezem. “Door onvoldoende creativiteit en innovaties vanuit de aanbieders vinden leenvormen onvoldoende aansluiting op de financieringsbehoefte.” Maar volgens hem zijn met name de starre wet- en regelgeving verantwoordelijk voor de situatie zoals die nu is. “Die laten geen enkele ruimte om alternatieve producten te ontwikkelen of passende oplossingen toe te laten.”
'Laten we samenzitten'
Daarom roept Dantuma de toezichthouder, wetgever én de branche op om samen te gaan zitten. “Laten we de handen ineenslaan. Ik ben ervan overtuigd dat we op veel vlakken verder gaan komen dan tot nu toe gedacht. Laten we meer mogelijkheden gaan creëren voor welwillende woningbezitters!”
