Vandaag werd bekend dat de pilot duurhuur, die NHG, Vereniging Eigen Huis, BLG Wonen, Aegon, ING en Florius gezamenlijk hadden opgestart, wordt stopgezet. Het aantal mensen dat daadwerkelijk een duurhuurhypotheek, zoals velen in de branche het officieus zijn gaan noemen, afsloot bleek minimaal. Het is echter de oplopende hypotheekrente die het project definitief de das om doet. De rekensom kwam simpelweg niet meer uit, legde Marcel Sippekamp van NHG al uit.
Prille begin: eerste pilot, veel respons
In mei 2019 begon BLG het onderwerp ‘duurhuur’ te agenderen en werd een eerste pilot opgestart. Georgette Lageman, die hier namens BLG intensief bij was betrokken: “Daar kregen we heel veel reacties op. Ook ontzettend gemêleerd: dat was direct ook een les. Als een doelgroep heel erg gevarieerd is, geografisch, qua inkomen en qua opleidingsniveau, dan is het wel lastiger om daar acceptatiekaders op te enten.”
Dit veelvoud aan reacties maakte in ieder geval duidelijk dat BLG hiermee een groot pijnpunt te pakken had. Lageman: “Wat ons heel erg heeft gesterkt vanuit die eerste pilot, is dat 40 procent van diegenen die zich meldden wel een financiering kon krijgen. 25 procent kon binnen de standaardleennormen mee worden genomen, 15 procent was maatwerk.”
Tweede pilot: opschalen
Dat alles vormde voldoende aanleiding om een tweede pilot op te starten. Ditmaal samen met NHG en andere marktpartijen en met enkele afwijkende voorwaarden, zoals een plus van 30 procent op de initiële hypotheeklast, ten opzichte van 10 procent tijdens de eerste fase.
Aan die tweede pilot komt nu dus een einde. Waar Sippekamp van NHG spreekt van een teleurstelling kijkt Georgette Lageman een stuk positiever naar de proef en de uitkomsten.
Wat heeft de tweede pilot in jouw ogen dan opgeleverd?
“Als eerste denk ik dan aan die zevenhonderd duurhuurders die buiten deze pilot om toch een hypotheek hebben gekregen. Dáár doe je het uiteindelijk voor. Of dat nou linksom, via een reguliere hypotheek, of rechtsom, via de duurhuurpilot, is. Als je ziet dat mensen die voor 1.500 euro huurden nu 1.200 euro aan maandasten voor een koopwoning hebben; die gaan er per maand 300 euro op vooruit. Denk daarnaast aan het extra vermogen dat ze opbouwen, dat is bij elkaar al snel 50.000 tot 70.000 euro in 10 jaar.”
We gaan gewoon door. Dat probleem, die huurders die geen woning kunnen kopen en ook niet kunnen sparen, blijft namelijk. Een half miljoen mensen zitten voor hun gevoel vast in een huurhuis, waar ze eigenlijk niet in willen zitten. Stoppen is dus geen optie”
“Wat ook belangrijk is om te benadrukken: voor 2019 bestond de term duurhuur niet eens. Ik denk dat het goed is dat we dit probleem hebben aangestipt. Als mensen er niet over horen, komen ze ook niet in beweging. Veel van die duurhuurders dachten, door alles wat ze lazen, dat ze niks konden op de hypothekenmarkt. Die meer dan zevenhonderd mensen laten zien dat er wel degelijk dingen kunnen. Dat is ook belangrijk.”
“Ten slotte hebben we er heel veel van geleerd. Uit die lessen nemen we weer dingen mee naar een volgend initiatief. Want we gaan gewoon door. Dat probleem, die huurders die geen woning kunnen kopen en ook niet kunnen sparen, blijft namelijk bestaan. Een half miljoen mensen zitten voor hun gevoel vast in een huurhuis, waar ze eigenlijk niet in willen zitten. Stoppen is dus geen optie.”
Je geeft aan dat jullie belangrijke lessen hebben geleerd tijdens de pilot. Welke lessen zijn dit dan?
“Vooral dat het eigenlijk heel bijzonder is dat we in de financiële sector - en dat vind ik ook echt een verantwoordelijkheid voor ons als geldverstrekker - vooral kijken naar LTV of LTI. Naar het inkomen dus. Maar als iemand een hoog inkomen heeft, zegt dat nog niet per se iets over de wijze waarop iemand zijn of haar hypotheek betaalt. Iemand kan bijvoorbeeld een dure hobby hebben en alles verbrassen. We vinden dat je ook naar zoiets als LTP, Loan to Payment Behavior, moet kijken. Dus naar persoonlijke inkomsten en uitgaven. Dat deden we in de duurhuurpilot ook: kijken naar iemands huurverleden. Zien dat hij of zij netjes die huur betaalde, zonder in te teren op zijn of haar spaargeld. Dat namen we dan mee. Met dit gedachtegoed, LTP, zijn we as we speak bezig.”
Is die single met een modaal inkomen een doelgroep waar jullie nu naar gaan kijken? Die kan ook geen kant op, bleek recent ook weer.
“Er zijn best veel situaties waarbij mensen ongelijke kansen op de woning- en hypothekenmarkt hebben. De duurhuurders dus. Maar ook de situatie van alleenstaanden inderdaad. Dat je als eenpersoonshuishouden amper mogelijkheden hebt. Maar ook bij scheiden: waarom zou je je als hypotheekverstrekker alleen inzetten voor diegene die in het huis blijft wonen? Diegene die eruit moet, moet ook ergens heen.”
“Hetzelfde geldt voor studieschulden. Als je geen vermogende ouders hebt, moet je lenen voor huisvesting, als je die überhaupt al vindt. En als je dan op een later moment de stap naar een koopwoning wilt maken, sta je op een dubbele achterstand, omdat je dus een schuld hebt opgebouwd en daardoor minder kan lenen. Die dingen staan allemaal op ons lijstje, maar vergen natuurlijk wel tijd.”
