Zomaar een auto stelen is tegenwoordig heel lastig. Als je al voorbij de beveiligingssystemen van de auto bent gekomen, dan moet je nog wegkomen. Binnen een half uur na de aangifte staat de auto echter nationaal en internationaal gesignaleerd. Nederland hangt vol met camera’s die kentekens herkennen; dan is de kans dat de auto terugkomt bij de eigenaar relatief groot. Een crimineel die verduistert, heeft veel meer tijd.
Tijd kopen
Hoe werkt het? “Je richt een malafide bv op, leaset tien auto’s, betaalt een maandje de kosten en ondertussen rijd je ze naar het buitenland”, vertelt Smitskamp. Voordat de lease- of financieringsmaatschappij door heeft dat de auto, bestelwagen of vrachtauto verduisterd is en aangifte kan doen, moeten er eerst aanmaningen zijn verzonden, een aangetekende brief, een dubbele id-controle. “Je bent zo een paar maanden verder.”
De RDW zegt: nergens gesignaleerd, prima je krijgt een Nederlands kenteken”
Route via Duitsland
Karelsen weet dat er zo vele voertuigen over de grens weer verkocht worden. Hoe krijg je de gestolen voertuigen op een ander kenteken? “In Duitsland hoef je je auto niet te laten zien”, zegt Karelsen. “Dus je gaat met je kentekenbewijs naar de Duitse RDW, krijgt een fahrzeugbrief, en dan kun je ‘m verkopen in Nederland. Want de RDW zegt: nergens gesignaleerd, prima je krijgt een Nederlands kenteken."
Met een Nederlands kenteken en meldnummer is het een legale auto geworden. Maar na een paar maanden zal de buitenlandse leasemaatschappij toch aangifte doen van verduistering, en staat de auto internationaal gesignaleerd op het chassisnummer. Dat de nieuwe berijder de auto te goeder trouw kocht, maakt volgens Karelsen niet uit. “De buitenlandse partij zegt: het is mijn auto. Ik ga die signalering er niet afhalen. Soms heb je de pech dat het signaal ook in de fabriekssystemen staat. Dan hang je aan de stekker bij je grote beurt en gaan de alarmbellen af.”
Gedupeerde kopers in Nederland
Als je de auto hebt gekocht van een garagebedrijf, dan heb je consumentenbescherming. Maar heb je de auto onderhands gekocht, dan zal het lastig worden om je geld terug te krijgen. En ook bij schade heb je geen poot om op te staan, omdat verzekeraars geen gestolen auto’s verzekeren. Komt de verduistering aan het licht bij een total loss bijvoorbeeld, dan heb je naar de letter van de polisvoorwaarden nergens recht op.
Er wordt al snel gedacht ‘die verzekeraar is groot, heeft genoeg geld, die moeten dan maar betalen.’ Waarom?”
Een consument kun je niet zoveel kwalijk nemen. Er bestaat voor een particulier geen goede mogelijkheid om zelf een chassisnummer te checken. En al zou je het doen bij aankoop, dan staat er waarschijnlijk geen signalering op omdat er nog geen aangifte gedaan is. Zou een verzekeraar daar dan niet wat coulanter tegenover kunnen staan? Dat is een vraag die bij Karelsen wat ergernis opwekt.
“Er wordt al snel gedacht ‘die verzekeraar is groot, heeft genoeg geld, die moeten dan maar betalen.’ Waarom? Hoezo verzekeraars? Waarom niet de eigenaar? Waarom de fabrikant zelf niet?”
Niet altijd volgapparatuur: calculated risk
Volgens Smitskamp kunnen leasemaatschappijen zelf het probleem aanpakken door hun vloot te beschermen met track and trace-apparatuur. “Maar het is een kostenbatenafweging. Zo’n systeem kost tot 300 euro per auto. Als je 40.000 voertuigen uitzet: reken maar uit. Maatschappijen zetten het in boven een bepaalde cataloguswaarde of bij auto’s die een hoog diefstalrisico hebben. De rest is een gecalculeerd risico.”
Europese aandacht nodig
De werkelijke oplossing zou volgens Karelsen en Smitskamp op Europees niveau gezocht moeten worden. “In Nederland kun je een leaseauto niet zomaar op een andere naam zetten, want het overschrijfbewijs is in handen van de leasemaatschappij. Je zou willen dat ze dat in elk Europees land doen. Als een voertuig uit Spanje of Italië komt, dat er in een document te zien is dat het een Italiaans leasevoertuig is. Dan moet je met Italië contacten. ‘Klopt het dat jullie auto is uitgeschreven en wij mogen registreren?’ Maar zo’n systeem is er nog niet.”
De instantie die daarvoor moet zorgen is EReg, de Europese koepelorganisatie voor registrerende instanties, zoals de Nederlandse RDW. Volgens Karelsen heeft de RDW het onderwerp voor de derde keer op de agenda laten zetten. “Ik heb nog niet gehoord wat de uitslag is. Maar het is de derde keer. We moeten dit uiteindelijk Europees gaan regelen, maar we zijn er bang voor dat het niet gaat gebeuren.”
