Een man koopt rond Kerstmis 2019 een Audi A1 Sportback in Duitsland. Na invoering in Nederland verzekert hij de nieuwe aanwinst begin 2020 bij ABN Amro. De auto wordt (ook) gebruikt door zijn dochter, die op een zaterdagavond eind april 2021 - we zitten nog midden in de coronacrisis - op pad gaat om haar zieke oma eten te brengen. Dat neemt wat tijd in beslag, want ze komt uiteindelijk, zo verklaart ze, om vijf voor tien thuis. Net op tijd voor het ingaan van de dan geldende avondklok parkeert ze de Audi in een parkeervak vlakbij huis. Ze heeft zich moeten haasten om op tijd binnen te zijn, zo geeft ze later aan, maar vindt in alle haast gelukkig nog wel tijd om het parkeren en op slot zetten van de auto vast te leggen met een Snapchat-filmpje. Leuk voor de volgers.
De dag erop wil ze om zeven uur 's avonds nog een boodschap gaan doen, maar de auto blijkt spoorloos. Die maandag doet ze aangifte van diefstal; vader dient op dinsdag een schadeclaim in bij ABN Amro.
Filmpje verklapt: auto was een uur eerder geparkeerd
Die schakelt een expert van Nationale-Nederlanden in, die onder meer een sleutelonderzoek doet en ook een toedrachtsonderzoeker van I-TEK aan het werk zet. Wat blijkt? De dochter was al ruim een uur vóór het ingaan van de avondklok thuis, zo leert het filmpje. Daarop is weliswaar het dashboard van de Audi te zien, die de opgegeven tijd aangeeft. Het filmpje zelf is echter gemaakt om 20.59 uur en niet om 21.55 uur, zoals de dochter eerst beweerde. Dat is dus ruim een uur voor het ingaan van de avondklok: stom, ze had zich vergist in de tijd, zo verklaart de dochter.
Derde sleutel zoek
Het filmpje maakt ook duidelijk dat datum en tijd van de Audi op dat moment op handmatig waren ingesteld (vanwege het ontbreken van een gps-teken op het dashboard) én dat er drie sleutels waren aangemeld voor het ontgrendelen van de auto. De dochter had op dat moment sleutel nummer 2 in gebruik. De twee sleutels waar de verzekerde mee op de proppen kwam, blijken echter voor het laatst te zijn gebruikt op 15 september 2020 en 19 april 2021. Die zijn dus níet gebruikt bij het parkeren, maar waar is dan die derde sleutel? Volgens de verzekerde is er geen derde sleutel en de verkoper van de Audi zwijgt.
De verklaringen van vader en dochter stroken niet met het onderzoek en ABN Amro wijst de claim in augustus af wegens een ernstig vermoeden van fraude. De autoverzekering wordt beëindigd per 24 oktober 2021 en de (persoons)gegevens van zowel vader als dochter worden opgenomen in de Gebeurtenissenadministratie en tot augustus 2027 in het Interne Verwijzingsregister (IVR) van NN Group. Op 4 oktober doet de man nog een verzoek om de zaak te heroverwegen, maar vergeefs.
Auto duikt op na afwijzing
Geen auto en geen verzekering dus. Maar het lot is vader en dochter gunstig gezind, want juist de dag voor het versturen van de brief blijkt de Audi in Frankrijk te zijn opgedoken. De Franse politie draagt de auto later die maand over aan de man, die de auto laat schorsen - want niet meer verzekerd - en in een garage stalt.
De man stapt naar de rechter. Hij wil alsnog een schadevergoeding en wil dat de registraties in de Gebeurtenissenadministratie en in het IVR ongedaan worden gemaakt. Er is namelijk geen sprake van opzettelijke of bewuste misleiding van ABN Amro met het doel om ten onrechte een schadeclaim uitbetaald te krijgen.
Aangifte is in beginsel genoeg
Een verzekerde heeft in beginsel genoeg aan een aangifte bij de politie om diefstal te bewijzen, zo stelt de kantonrechter. "Of een aangifte in een concreet geval voldoende is om de gestelde diefstal aannemelijk te maken, hangt af van het verweer van de verzekeraar."
Parkeerbewijs enig doel filmpje
Dat verweer behelst de vreemde situatie rondom de gebruikte sleutels en de handmatig ingestelde tijd op het dasboard. ABN Amro voegt aan de overige bevindingen nog toe dat er is gelogen over een foto van de auto die in april zou zijn genomen, omdat er op die foto - kennelijk genomen in een diefstalgevoelige buurt - kentekenplaten staan van auto's die al voor die datum zijn gestolen. Bovendien is er twijfel over de in het geding gebrachte Snapchat-filmpjes die specifiek over het parkeren van de auto gaan. "Het lijkt erop dat de Snapchat-filmpjes zijn opgenomen met als enig doel om te bewijzen dat de auto op 24 april 2021 is geparkeerd en vergrendeld."
Geen onderzoek na terugkeer auto
Maar de kantonrechter gunt de verzekerde het voordeel van de twijfel en ziet alleen vraagtekens bij de onduidelijkheid over de sleutels. "Naar het oordeel van de kantonrechter is de tegenstrijdigheid tussen de uitkomst van het sleutelonderzoek en de verklaring van [de vader] over het laatste gebruik van de auto in dit geval echter onvoldoende om te concluderen dat [de vader] bewust een onjuiste voorstelling van zaken heeft geschetst."
Daarbij weegt de rechter mee dat de auto weer is gevonden en dat ABN Amro niet is ingegaan op het aanbod om de auto te laten onderzoeken. Ook beweert het Audi Centrum Amsterdam dat het uitlezen van autosleutels niet voldoende nauwkeurig en waterdicht is. ABN Amro had dus na het terugvinden de auto nader moeten onderzoeken. "Door dat niet te doen, heeft ABN Amro een open eind in deze kwestie laten bestaan, terwijl [de vader] wel gemotiveerd verweer heeft gevoerd tegen de bevindingen uit het sleutelonderzoek. Dit komt voor haar risico."
De kantonrechter vindt de andere omstandigheden, zoals de getoonde foto en de verwarring over het tijdstip van parkeren, geen aanleiding om frauduleus handelen te vermoeden. Dat zijn "voor deze zaak ondergeschikte punten". Vader en dochter kunnen zich simpelweg hebben vergist. Dat er geen gps-icoon op het dashboard stond in het filmpje, wil nog niet zeggen dat datum en tijd handmatig waren ingesteld. En als dat zo zou zijn, dan bewijst dat niet dat er gesjoemeld is.
Door de dag heen filmpjes sturen
En het Snapchat-filmpje? "Naar het oordeel van de kantonrechter heeft de dochter tijdens de zitting voldoende gemotiveerd verklaard dat zij destijds in een Snapchat-groep met vriendinnen door de dag heen steeds filmpjes naar elkaar stuurden om te laten zien wat zij op dat moment deden en dat het filmpje dat in deze procedure is overgelegd daar een van is."
Zorgvuldigheid nodig bij frauderegistratie
De diefstal is voldoende aannemelijk gemaakt: ABN Amro had dus moeten uitkeren. De registratie in de Gebeurtenissenadministratie en het IVR moeten ook worden geschrapt. Zorgvuldigheid bij zulke registraties is volgens de rechter onder meer van belang "omdat onder NN Group vele instellingen vallen die blijkens de brief van ABN Amro van 24 augustus 2021 allemaal inzage hebben in de Gebeurtenissenadministratie en het IVR".
De man krijgt overigens de volledige advocaatkosten van ruim 5.000 euro niet vergoed. Die heeft hij niet voldoende gespecificeerd. De kosten van het terughalen en stallen van de auto worden wel toegewezen. "[De vader] heeft namelijk gemotiveerd toegelicht dat hij de auto moest schorsen en stallen, omdat een nieuwe verzekeringsovereenkomst vanwege de registratie bij ABN Amro te duur voor hem was."
