Een consument benaderde een adviseur op 10 november 2021 per e-mail om zijn bestaande hypothecaire geldlening bij zijn huidige geldverstrekker met een bedrag van 10.000 euro te verhogen. Dat in verband met tuinaanleg en isolatie. De adviseur deelde de consument daarna telefonisch mee dat hypotheekadvies voor de verhoging van de hypothecaire geldlening door de geldverstrekker wordt verplicht. Daarbij is de consument meegedeeld dat de adviseur advieskosten voor de aanvraag in rekening brengt van 1.995 euro.

Advieskosten te hoog

Op 12 november 2021 diende de consument per e-mail een klacht over de advieskosten bij de adviseur. De adviseur wees de klacht van de consument af. De consument stelt dat de advieskosten van 1.995 euro te hoog zijn voor de handelingen die de adviseur moet verrichten. Hij betwist dat de adviseur werkzaamheden voor hem verricht die een dergelijk bedrag aan kosten rechtvaardigt.

Toen meer werkzaamheden verricht

Dit blijkt volgens de consument ook uit het feit dat de vorige adviseur voor een volledig hypotheekadvies bij het aangaan van de bestaande hypothecaire geldlening slechts iets meer dan 2.000 euro aan bemiddelingskosten heeft gevraagd. Dat is slechts iets meer aan kosten dan wat nu aan advieskosten wordt gevraagd, terwijl volgens de consument toen meer werkzaamheden werden verricht dan wat nu aan werkzaamheden nodig is.

Niet in verhouding

Ten tweede stelt de consument dat het bedrag van 1.995 euro voor hypotheekadvies niet in verhouding staat met de relatief geringe hypotheekverhoging van 10.000 euro. Tot slot vraagt de consument zich af of er sprake is van kartelvorming, omdat de adviseurs het adviesbedrag opvallend eensgezind hebben vastgesteld.

Het geschil gaat volgens Kifid om de vraag of de adviseur een bedrag van 1.995 euro aan advieskosten in rekening mag brengen voor de verhoging van 10.000 euro boven op de bestaande hypothecaire geldlening van de consument.

Adviesgesprek verplicht stellen

Volgens een vaste lijn uitspraken van de commissie mag een geldverstrekker op grond van haar toekomende beleidsvrijheid hypotheekadvies verplicht stellen als er sprake is van een substantiële wijziging van een hypothecaire geldlening. Dat mag onder omstandigheden ook wanneer er ‘slechts’ 10.000 euro verhoging van de hypothecaire geldlening wordt aangevraagd. Uit de stellingen van partijen die schriftelijk en ter zitting zijn uitgewisseld, is gebleken dat de geldverstrekker van de consument hypotheekadvies verplicht heeft gesteld voor de verhoging van de hypothecaire geldlening met 10.000 euro.

Precontractuele fase

Het staat volgens Kifid voorop dat de adviseur als contractspartij in beginsel zelf mag bepalen of en onder welke voorwaarden zij een overeenkomst aangaat. In dit geval zijn de adviseur en de consument geen overeenkomst aangegaan, zegt het klachteninstituut in haar uitspraak. "De klacht van de consument ziet dan ook op de periode voorafgaand aan het aangaan van een overeenkomst, de precontractuele fase."

Opnieuw inventariseren

Volgens Kifid is gebleken dat de adviseur er belang bij heeft om kosten in rekening te brengen voor haar werkzaamheden. "Deze werkzaamheden bestaan uit het opnieuw inventariseren en analyseren van huidige persoonlijke en financiële situatie van de consument. Daarbij worden eventuele risico’s bekeken en er worden bewijsstukken bij de consument opgevraagd. De werkzaamheden worden verricht, ongeacht het bedrag van de verhoging van de hypothecaire geldlening. Daartegenover staat het belang van de consument om geen hoge kosten te hoeven betalen voor onnodige en/of onverrichte werkzaamheden voor een relatief geringe verhoging van 10.000 euro van zijn hypothecaire geldlening.

Gereduceerd tarief

De geschillencommissie merkt op dat niet is gebleken dat de adviseur het tarief voor een volledige hypothecaire lening, 2.995 euro, van de consument heeft verlangd. "Maar een gereduceerd tarief van 1.995 euro. Volgens de adviseur valt de consument namelijk in de laagste tariefcategorie van hypotheekverhogingen tot 30.000 euro. De commissie acht het daarbij voldoende door de adviseur gesteld en onderbouwd dat hij werkzaamheden verricht die voormelde advieskosten van 1.995 euro rechtvaardigen. Dat dit bedrag aan advieskosten volgens de consument bijna net zo hoog is als de advieskosten die hij in het verleden (bij de rechtsvoorganger van de adviseur) heeft betaald bij het aangaan van de bestaande hypothecaire geldlening, maakt dit oordeel niet anders. Gelet op het voorgaande heeft de adviseur in voldoende mate rekening gehouden met het belang van de consument."

Niet onredelijk en onbillijk

De commissie zegt begrip te hebben voor het standpunt van de consument en dat de advieskosten voor hem niet in verhouding staan met het gewenste, te lenen bedrag. "Deze situatie maakt het tarief van de adviseur echter nog niet onredelijk en onbillijk hoog, nu de adviseur in voldoende mate rekening gehouden met het belang van de consument. Daarbij acht de commissie het van belang dat het de consument vrijstaat om een andere hypotheekadviseur te benaderen. De commissie concludeert dan ook dat de vordering moet worden afgewezen."

Geen blijk van prijsafspraken

Daarna behandelt de geschillencommissie nog de klacht over kartelvorming. "Anders dan wat de consument hierover stelt, heeft de commissie in de uitwisseling van standpunten geen aanknopingspunten gevonden om vast te stellen dat er sprake is van prijsafspraken. Het is dan ook niet gebleken dat er sprake is van kartelvorming." Al met al wordt de vordering van de consument wordt in de uitspraak dan ook afgewezen.