Dit schrijft de AFM in een notitie voor het jaarlijkse rondetafelgesprek in de Tweede Kamer over de macro-economische risico’s voor het financiële stelsel op 1 juni. “Omdat de kans van klimaatgerelateerde incidenten en de impact moeilijk zijn in te schatten, is het ook lastig om dit te verzekeren."

Onverzekerbaarheid van klimaatrisico’s

Wereldwijd neemt de schadelast van extremere weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering namelijk toe. In 2021 was de wereldwijde schadelast 270 miljard dollar, waarvan 111 miljard was verzekerd, het op drie na hoogste bedrag ooit, zo schrijven de rapporteurs. “In Nederland gaat het dan vooral om een grotere kans op extreme neerslag zoals hagel, een groter overstromingsrisico en de toenemende kans op periodes van droogte. Omdat de kans op klimaatgerelateerde incidenten en de impact moeilijk zijn in te schatten is het ook lastig om dit te verzekeren. Daarnaast is het vaak zo dat bij klimaatgerelateerde incidenten (natuurrampen) de schade groot is en de risico’s gecorreleerd zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een dijkdoorbraak, waardoor een deel van Nederland zou overstromen. Bij zulke incidenten wordt de schadelast voor de verzekeraar te groot. Het gevolg van deze dynamiek is dat sommige risico’s deels of volledig onverzekerbaar zijn. Een belangrijke vorm van schade is bijvoorbeeld verzakking of zelfs instorting van woningen als gevolg van langdurige droogte. Dit risico is onverzekerbaar.”

'Particulieren en zakelijke markt kwetsbaarder geworden'

De AFM benadrukt kortom dat de tijden zijn veranderd en dat consumenten en bedrijven kwetsbaarder zijn voor financiële schade bij overstromingen of hagelbuien als gevolg van de klimaatverandering. “De onverzekerbaarheid van klimaatrisico’s maakt consumenten en bedrijven kwetsbaar voor financiële schade. Omdat zij niet (volledig) verzekerd zijn, moeten ze eventuele schade zelf dragen. Consumenten en bedrijven moeten zich hiervan bewust zijn en er rekening mee houden in hun financiële planning. Dat kan door waar mogelijk risico’s te verzekeren, zelf preventieve maatregelen te treffen en een financiële buffer aan te houden. De overheid kan op basis van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen bijspringen, maar consumenten kunnen hier niet op rekenen in hun financiële planning.”

Duidelijke communicatie door verzekeraars is bovendien een must, zo schrijft de autoriteit. “Daarnaast vindt de AFM het belangrijk dat verzekeraars duidelijk communiceren over (veranderingen in) hun polisvoorwaarden en over wat wel en niet is gedekt. Sommige risico’s kunnen mogelijk nog wel worden verzekerd maar hierbij maken verzekeraars gebruik van complexe verzekeringsvoorwaarden, zoals uitzonderingen, beperkingen of preventie-eisen”, aldus de toezichthouder. Tot slot stelt de AFM voor dat de overheid en de sector samen onderzoeken hoe de stijgende schadelast en de verzekerbaarheid daarvan kan worden geadresseerd.