De toezichthouder laat Ipsos periodiek peilen hoe het ervoor staat bij de huizenbezitters. Uit de monitor blijkt dat veel potentiële risico's ten opzichte van eerdere peilingen niet noemenswaardig kleiner zijn geworden. Zo geeft een op de tien hypotheekklanten aan de maandlasten niet meer te kunnen betalen als de hypotheeklasten, bijvoorbeeld door een sterke rentestijging, anderhalf keer zo hoog worden.
Meer dan de helft heeft er bij het kiezen van de rentevaste periode rekening mee gehouden dat de rente de komende vijf jaar kan stijgen. Een op de vijf hypotheekbezitters heeft inmiddels een rentevaste periode van meer dan twintig jaar. Een kwart heeft de rente 16 tot 20 jaar vastgezet. Toch heeft nog altijd 34% een rentevaste periode van minder dan tien jaar. Een grote groep van 81% heeft de rente nog minimaal vier jaar vast staan en bij slechts 4% loopt de renteperiode komend jaar af.
Aandacht voor AOV nog steeds nodig
Een groter risico dan rentestijging blijkt arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Als een van de twee zich voordoet, denkt 66% nog de hypotheeklasten te kunnen betalen. Een kwart verkeert in onzekerheid over de betaalbaarheid als inkomen wegvalt en 10% geeft aan de lasten bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid (waarschijnlijk) niet te kunnen dragen. Van iedereen die zicht heeft op de betaalbaarheid zegt dus 14% de hypotheek niet meer te kunnen betalen in dat geval. Logischerwijs hangt de verwachting af van het huidige inkomen. Huishoudens met een inkomen beneden modaal zeggen in de helft van de gevallen de lasten bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid nog wel te kunnen ophoesten, de rest is daar niet zeker van.
Voor een derde van de hypotheekklanten wordt betaling van de maandlasten onzeker bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid”
Een inkomensdaling is geen fictie, want 20% geeft aan er door de coronacrisis in inkomen op achteruit te zijn gegaan. Toch lijken er nog geen problemen te ontstaan: 2% geeft aan nu betalingsproblemen te hebben. Eind 2020 was dat nog het dubbele. Een andere advieskans is nog altijd overlijdensrisico: een op de tien hypotheekhouders denkt de lasten niet meer te kunnen betalen als de partner overlijdt. Een tip over het laten vervallen van een rentetoeslag bij extra aflossen kan ook geen kwaad: 42% weet niet dat een extra aflossing mogelijk tot een lagere rente kan leiden.
Verduurzaming uit eigen zak betaald
Verduurzaming staat beter op het netvlies van de huizenbezitter. Twee derde heeft afgelopen jaar overwogen om de woning te verduurzamen; 32% heeft ook concrete plannen of al actie ondernomen. De bewustwording wordt niet actief gestimuleerd door geldgevers of adviseurs: 91% is nooit door een van beiden benaderd over verduurzaming. Wie maatregelen treft, wil daar liever niet voor lenen. Ruim driekwart betaalt ze uit eigen zak, 15% neemt een extra hypotheek. De groep die zegt niet te gaan verduurzamen laat in 30% van de gevallen weten daar geen geld voor te hebben en er ook niet voor te willen lenen.
Aflossingsvrij
Mensen met een (deels) aflossingsvrije hypotheek weten doorgaans wel hoe ze die gaan aflossen: 30% sluit gewoon een nieuwe hypotheek aan het einde van de looptijd en een even grote groep lost tussentijds af. Daarnaast zegt 22% simpelweg het huis te willen verkopen. "Mijn hypotheek loopt gewoon door", zegt 15%. Net als voorgaande jaren heeft ruim 30% van de hypotheekbezitters de afgelopen twee jaar overwogen om de hypotheek over te sluiten. Het komt echter niet altijd tot daden: iets meer dan een kwart van deze groep heeft de lening ook echt overgesloten.
