"Het eerste waar een starter behoefte aan heeft, is dat de huizenprijzen minder sterk stijgen", benadrukt Knot, die hierin een belangrijke opdracht ziet voor een volgend kabinet. Volgens de DNB-baas is de forse huizenprijsstijging niet alleen het gevolg van een tekort aan woningen. "Woningschaarste is er eigenlijk altijd wel geweest", geeft hij aan. Ook zijn de lage hypotheekrentes niet doorslaggevend. In andere landen is de rente ook laag, maar daar gaan de prijzen niet zo sterk omhoog.
Aflossingsvrij lenen populairder
Knot denkt dat het probleem zit in de leenruimte van huishoudens en fiscale voordeeltjes voor huizenbezitters die de vraag op de markt extra aanjagen. Juist omdat mensen in staat zijn veel te betalen voor een huis, lopen de prijzen volgens hem zo hard op.
Hij merkt ook dat aflossingsvrij lenen de laatste tijd weer wat in populariteit toeneemt. Dan gaat het voor een groot deel om doorstromers en oversluiters die nog een hypotheek hebben die al voor 2013 was afgesloten. Die kunnen nog steeds kiezen voor een aanzienlijk deel aflossingsvrije schuld bij een nieuwe hypotheek.
Woningschaarste is er eigenlijk altijd wel geweest”
Torenhoge schulden
DNB maakt zich al langer zorgen over de woningmarkt. Dan gaat het vooral om de torenhoge schulden die huishoudens aangaan bij het afsluiten van een hypotheek. Nu huizen steeds duurder worden, nemen die schulden ook in omvang toe. Evenals de mogelijke financiële problemen waarin mensen kunnen belanden als het opeens weer wat minder goed gaat met de woningmarkt. Knot spreekt van een ‘spiraal’ van steeds hogere huizenprijzen en hogere hypotheekschulden. Pas als die spiraal doorbroken wordt, kan de situatie op de woningmarkt weer wat normaliseren. Hij hamert er daarom nogmaals op dat de vele belastingvoordelen voor huizenbezitters moeten worden afgebouwd, bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek.
DNB komt ondertussen ook zelf in actie. Zo moeten banken met ingang van volgend jaar meer kapitaal aanhouden voor hun hypotheekportefeuilles. Eerder werd de regeling vanwege de coronacrisis uitgesteld. Maar nu de economie weer op gang komt en de huizenmarkt nog altijd allesbehalve gezond is, kan de maatregel alsnog worden doorgevoerd. Door banken meer buffers te laten aanhouden, zijn ze volgens DNB beter in staat de gevolgen van een eventuele huizenprijscorrectie op te vangen.
