Bettie Hoogsteen (1964) is senior adviseur public affairs en beleid bij Adfiz. Al sinds haar start bij (een rechtsvoorganger van) de brancheorganisatie voor financieel dienstverleners is pensioen – en in het bijzonder de verzekerde regelingen – een onderdeel van haar takenpakket. De afgelopen jaren eiste de komst van een nieuw pensioenstelsel veel aandacht op. Haar tomeloze inzet, vasthoudendheid en inhoudelijke scherpte, leverden haar dit jaar een plek op in de AM 100 topvrouwen.
Niet oubollig, maar leuk en interessant
Bij toeval kwam Hoogsteen terecht bij Adfiz. “Ik werkte daarvoor bij Ahold en een studiegenoot van mij ging hier weg. Ze dacht dat het meer iets voor mij zou zijn.” Hoogsteen, die onderwijskunde en bedrijfskunde (bijrichting) studeerde, solliciteerde. “Al dacht ik in een wat oubollig gebeuren terecht te komen. Maar ik was jong en toen ze vroegen of ik een psychologische test wilde doen, heb ik dat gedaan. Ik dacht: ‘als het hier niks is, ben ik zo weer weg; de wereld ligt toch wel aan mijn voeten’. Maar het was leuk en interessant.”
Pensioen vormt de rode draad
Ze werkt na ruim dertig jaar dan ook nog steeds bij de brancheorganisatie, waar ze diverse functies heeft vervuld. Het onderwerp pensioen loopt als een rode draad door haar loopbaan. “Maar pensioen was eerst helemaal niet belangrijk; het stond niet in de belangstelling. Wij wilden het op een gegeven moment wel via advisering door leden naar een hoger niveau tillen en hebben toen een eigen opleiding gemaakt.”
Ik heb het pensioenvak vooral vanuit interesse bijgehouden”
Hoogsteen fungeerde daarvoor als testpersoon; ze beoordeelde de diverse onderdelen van de opleiding. Als zij de stof begreep was het goed en anders ging het terug naar de tekentafel. “Daar heb ik veel van geleerd. Ik heb ook nog een pensioenstudie gedaan en heb daarna het vak bijgehouden, vooral vanuit interesse”, vertelt de beleidsmedewerker die echt bijna alles leest als het over pensioen gaat. “Ik wil niets missen, over het hoofd zien. Alle Kamerdebatten volg ik en dat heeft me veel gebracht.”
Vrouw met een missie
Ook heeft ze een missie. “Ik gun iedereen in Nederland een goed pensioen en vind het heel mooi als mensen daarover nadenken. Het is iets waar je op tijd mee bezig moet zijn; op een bepaald moment kun je er namelijk niets meer aan veranderen.”
Open communicatie met politici
Hoogsteen is niet naast haar schoenen gaan lopen. Blijft bescheiden. Laat blijken veel te weten, maar benadrukt dat ze altijd samen met een of meer adviseurs – die net als zij zitting hebben in de pensioencommissie van Adfiz – naar buiten treedt, ideeën kenbaar maakt. “Wij zitten vaak in Den Haag en spreken met politici. Ik vind het mooi dat we op een heel open en duidelijke manier kunnen communiceren wat we willen. We brengen ons standpunt naar voren of doen daar in elk geval onze uiterste best voor.”
Problemen met leeftijdsonafhankelijke premie
Rond de jaarwisseling van 2020/2021 lag het conceptwetsvoorstel voor de nieuwe Pensioenwet ter consultatie. Een mijlpaal, waar ook voor Bettie Hoogsteen veel werk aan voorafging. Het regeerakkoord van 2017 bleek een trigger. “Hierin staat bijvoorbeeld dat alle pensioenregelingen over moeten naar een leeftijdsonafhankelijke premie. Dit was echt nog niet goed onderzocht en geeft heel veel problemen voor de verzekerde regelingen.”
Het nabestaandenpensioen is een lappendeken die soms heel slecht uitpakt”
Volgens Hoogsteen was het regeerakkoord een aanzet tot actie. “Maar het heeft ons tegelijk aangezet om na te denken: als we dit stelsel dan toch gaan hervormen, wat zouden we dan anders willen, wat zijn de elementen die sterker kunnen”, vervolgt ze. Het nabestaandenpensioen noemt ze als voorbeeld. “Dat is een lappendeken die soms heel slecht uitpakt, wat veel mensen niet weten. We hebben ook gekeken naar het fiscaal kader en onze ideeën en wensen voor de derde pijler neergezet. En we hebben heel duidelijk laten merken dat er te vaak met een pensioenfondsenbril naar de verzekerde regelingen wordt gekeken. Dat zijn echt twee verschillende werelden en het blijft nodig om dat te herhalen.”
Visie Adfiz in position paper
De visie van Adfiz over het toekomstige pensioenstelsel is verwerkt in een position paper. Die is breed verspreid: Sociale Zaken, politiek, stakeholders, toezichthouders, werkgevers- en werknemersorganisaties konden alle kennisnemen van de ideeën van Adfiz, die mede uit de koker van Hoogsteen komen. Het kennisdocument zorgde ervoor dat veel gesprekken werden gevoerd, vaak op uitnodiging.
Vlakke staffel achteruitgang voor meesten
“Het bleek echt een hobbel om het probleem van de verzekerde regelingen op te lossen. Om dat goed te doorzien, hebben we nog een volgende stap gezet en het laten doorrekenen. Daaruit blijkt dat 63 procent van de deelnemers er op achteruit gaat met een vlakke staffel, terwijl het uitgangspunt altijd is geweest een adequate pensioenregeling en kostenneutraal compenseren. De compensatieproblematiek bij de verzekerde regelingen is vele malen groter dan bij de fondsen; we kunnen immers geen geld vrijmaken doordat je naar een andere regeling overstapt.”
Probleem verzekerde regelingen inzichtelijk
Adfiz slaagde erin de problemen met de verzekerde regeling inzichtelijk te maken. “Ik heb het idee dat dat tot de verbeelding heeft gesproken. We zien in het conceptwetsvoorstel terug dat er nu een keuzemogelijkheid is.” Concreet betekent dit dat werknemers die bij hun huidige werkgever blijven werken en daar een verzekerde regeling hebben geen nadeel van het nieuwe stelsel hoeven te ondervinden. Werkgevers hebben immers de keuze de bestaande premieregeling voor huidige deelnemers voort te zetten. “We zijn er blij mee dat er een apart regime is voor de verzekerde regelingen, het is een begaanbare oplossing.”
Risico op overlijden partner gedekt
Ook de visie van Adfiz op het nabestaandenpensioen komt terug in het conceptwetsvoorstel. “Daar is risicodekking gekozen als oplossing, zoals wij ook hebben voorgesteld. Wij vinden dat als een werkgever een pensioentoezegging doet dat daar ook een nabestaandenvoorziening bij hoort. Dat kun je nu niet wettelijk verplicht opleggen, maar we vinden het voor de werknemer wel heel verstandig dat het risico op overlijden voor de partner in elk geval gedekt is.”
Herijking tweede en derde pijler
Herijking van de tweede en derde pijler is ook een aspect geweest waar Adfiz de nadruk op legt. “In de derde pijler kun je veel minder pensioen opbouwen, terwijl het zo kan zijn dat je in de tweede pijler om allerlei redenen onvoldoende pensioen hebt opgebouwd. Mensen hebben steeds meer eigen verantwoordelijkheid en juist daarom is het zo belangrijk het tekort dat je hebt aan te vullen. Uitgangspunt is voor ons altijd geweest dat het fiscaal mogelijk zou moeten zijn het pensioentekort te repareren via de derde pijler, ongeacht waar het is ontstaan. Op dit moment kan dat niet. Als je nou die twee pijlers maximaal met elkaar gaat verbinden – dus alles wat je aan premie tekortkomt onder voorwaarden in de tweede pijler mag aanvullen – dan kun je mensen veel meer eigen verantwoordelijkheid geven om zelf iets te doen aan pensioentekorten. Dit zien we nu ook terug in de voorstellen en daar zijn we blij mee.”
We blijven herhalen dat we heel graag willen dat de DGA onder de werkingssfeer van de Pensioenwet valt”
Hoogsteen is verheugd dat er resultaat is van de inspanningen. “Het zijn echt goede dingen, die het stelsel daadwerkelijk verbeteren.” Al geeft de pensioenspecialist ook toe dat er nog wel wat te wensen over blijft. Die vragen nog wel de nodige inspanningen. “Waar we nog naar willen kijken is de open norm voor de keuzebegeleiding. Ook willen we heel graag dat de DGA onder de werkingssfeer van de Pensioenwet gaat vallen. Het bespaart kosten, er zijn regels voor het pensioen van de partner bij echtscheiding, ze kunnen doorbeleggen op de pensioendatum en zo zijn er nog een aantal voordelen waarvan we denken dat het verstandig is om de DGA onder de Pensioenwet te plaatsen. We bepleiten dit al langer, maar het vergt gewoon uitleg.” Een zaak van lange adem. “Maar het parlementaire traject gaat nog lopen en we zullen dit zeker inbrengen in gesprekken.”
Pensioenwet loopt vertraging op
Wanneer het definitieve voorstel voor de nieuwe Pensioenwet wordt verwacht, is niet helemaal duidelijk. Wel is al zeker dat de invoering van het nieuwe pensioenstelsel vertraging heeft opgelopen van een jaar. “Het is logisch dat er nog dingen verbeterd moeten worden en verduidelijkt. Waar we kunnen meedenken, zullen we dat altijd doen.”
Nieuwe Kamerleden ondersteunen
Ook nieuwe Kamerleden die zich op het pensioendossier storten, wil Hoogsteen graag ondersteunen. “Het is ingewikkelde materie; we willen overal bij helpen en zijn altijd bereid tot het geven van uitleg en informatie”, zegt ze. “We organiseren bijvoorbeeld ronde tafels over allerlei onderwerpen, ook over pensioen. We hebben daar al eens de pensioenwoordvoerders voor uitgenodigd en hebben met hen over het pensioenakkoord gesproken en wat wij ervan vonden. Daar zaten ook pensioenadviseurs aan tafel, zodat het voor Kamerleden gaat leven wat pensioenadvies is. Dat heeft echt toegevoegde waarde.”
Blij met aandacht voor pensioen
Bettie Hoogsteen is blij dat er steeds meer aandacht is voor het onderwerp dat pakweg dertig jaar niet bepaald in de schijnwerpers stond. “De overheid doet steeds meer een beroep op de zelfredzaamheid van mensen, terwijl we weten dat de menselijke vermogens op dit punt begrensd zijn. Mensen kunnen veelal wel beslissingen nemen voor de korte termijn, maar juist als je met oudedagsvoorzieningen bezig bent, moet je toekomstgericht kunnen denken én doen. Het is zo ongelooflijk belangrijk dat je daar hulp bij krijgt van een pensioenadviseur. Dat betaalt zich terug in je eigen situatie, het geeft rust. Maar het is ook voor de samenleving als geheel van nut. Daarom ben ik ook blij dat er meer aandacht voor is. Het is echt maatschappelijk relevant dat adviseurs daaraan kunnen bijdragen.”
