De 41-jarige Mohamed woont met zijn gezin in Noord-Holland in een huis dat hij zelf heeft laten bouwen. Mohamed heeft zijn eigen bedrijf en is technisch installatieadviseur. ‘In 2020 zijn wij in het huis getrokken. We wonen in een droomhuis en zouden het nu graag willen terughuren.’ Omdat rente betalen en ontvangen volgens de Koran verboden is, mogen moslims strikt genomen geen huis kopen.
‘We hebben een duur, luxueus huis en dat maakt het moeilijk om iemand te vinden die het wil kopen om het aan ons terug te huren. Ik ben best bereid om een goede huurprijs te betalen maar zover is het nog niet eens gekomen.’
Volgens Mohamed is zijn huis tussen de 700.000 en een miljoen euro waard. ‘Waarom duiken beleggers niet in deze markt? Er zijn veel mensen die dit willen. Ik ben nu zelfs aan het zoeken naar een rijke voetballer die wil investeren.’
Het betalen van rente zit Mohamed en zijn vrouw dusdanig dwars dat ze erover denken om hun droomhuis te verkopen en om met de overwaarde een kleiner huis te kopen. ‘We hebben het hier thuis iedere dag over, het is heel erg moeilijk. Dit is echt ons thuis, we hebben ieder detail zelf uitgedacht en willen oud worden in dit huis.’
Rente-kwestie is groot onderwerp
Mohamed vertelt dat hij een groot deel van zijn leven bezig was met iets opbouwen. Hij wilde een droomhuis en moest daarvoor investeren. ‘Maar naarmate je ouder wordt en kinderen krijgt, ga je toch meer verdiepen in de leer van de islam. Rente betalen en ontvangen is haram en wij willen niet haram leven.’
Ook in de directe omgeving is de rentekwestie een groot onderwerp. ‘Binnen mijn netwerk wil iedereen een halalhypotheek. Er worden initiatieven bedacht waarin een collectief van een aantal mensen een huis koopt voor een gezin. ‘Als je met zes man bent en iedereen legt 50.000 euro in dan ben je er snel.’ Zodra dat ene lid van het collectief onder de pannen is, wordt het volgende huis gefinancierd, enzovoort, totdat iedereen een huis heeft.
De Noord-Hollander met Marokkaanse achtergrond verklaart deze toegenomen behoefte aan halalhypotheken met de nieuwe generatie moslims. ‘De nieuwe generatie heeft meer geld en is verbonden aan Nederland. Je ziet het ook aan de supermarkten die een steeds groter halal-assortiment hebben en Midden-Oosterse zoetigheden tijdens de ramadanmaand verkopen.’
Vastgoedinvestering geen optie
De half-Nederlandse en half-Indische Kevin Castein (22) bekeerde zich vier jaar geleden tot de islam. ‘Ik ben sinds mijn zestiende altijd aan het werk geweest en heb gespaard om financieel onafhankelijk te worden. Vastgoed heeft mij altijd aangetrokken, ik heb een aantal cursussen gevolgd maar liep iedere keer weer tegen de financiering aan. Er komt altijd rente bij kijken.’
Castein heeft actief gezocht naar een halalhypotheek. In Nederland is er geen bank die het aanbiedt, maar in Engeland en Duitsland wel. ‘Er zaten een paar voorwaarden aan: je moet een Europees paspoort hebben en een vaste baan in het land van financiering. Op dat laatste liep het altijd stuk.’
Niet trots op
Castein werkt als commercieel asset manager in de telecom, hij coördineert de uitrol van het 5G-netwerk. Hij woont samen met zijn vrouw in een koophuis in Tiel. ‘Het gaat tegen mijn principes in en ik ben er niet trots op maar ik heb weinig andere keuze. Als ik nu zou huren, betaal ik door de krappe markt veel meer huur dan de woning normaal waard zou zijn – dat is ook oneerlijk.’
Volgens Castein is de rente op de hypotheek een heel gevoelig onderwerp binnen de islam. ‘Vrienden zeggen: ik snap dat je het hebt gedaan, maar ik zou het zelf niet doen. Je hebt het er niet snel over met mensen want er ontstaat gauw discussie.’
Zijn huis verkopen om het terug te huren van een belegger zou Castein niet snel doen. ‘Ik heb meer vertrouwen in een grote bank dan één persoon, bovendien ben ik dan mijn bezit kwijt. Ik begrijp niet waarom er in Nederland geen islamitische bank bestaat, er is genoeg animo voor. In Engeland en Duitsland kan het wel dus ik vermoed dat het een politiek besluit is.’
Wekelijkse aanvragen
Volgens Koen Overschie van Zelfwoonhuisverkopen komt het veelvuldig voor dat moslims een huis met hypotheek kopen en daar achteraf bedenkingen bij hebben. Moslims die hun huis willen verkopen om in een ander huurhuis te wonen, bellen Overschie, want in de huidige tijd is het vinden van een betaalbare huurwoning lastig.
‘Wij spreken een prijs af en pas zodra de bewoner een huurwoning heeft gevonden, kopen wij het huis. De verkoper voorkomt op deze manier gedoe en dubbele vaste lasten.’ Overschie biedt ook de mogelijkheid om het huis te kopen en het aan de bewoners terug te huren. ‘Ik word iedere week gebeld door iemand die dit wil’, zegt Overschie.
Een van de klanten van Overschie is Muammer Demirci uit de Haagse Schilderswijk. Demirci heeft de wens om te blijven wonen waar hij nu woont, maar wil het dan wel terughuren.
Enige optie om goedkoop te wonen
De 44-jarige Demirci is geboren in Transvaal. Hij is van Turkse afkomst, is getrouwd en heeft twee dochters. In 1999 kocht hij in Rustenbroekwijk zijn eerste huis en in 2009 zijn huidige woning in de Schilderswijk. ‘Ik verdiende te veel voor sociale huur en mocht dus eigenlijk niet in de Schilderswijk wonen.’
Demirci vertelt in een telefonisch interview met Vastgoedmarkt dat hij zich door het Nederlandse systeem gedwongen voelde om een huis te kopen. ‘Het is de enige optie om goedkoop te wonen, als ik zou huren, zou ik de helft meer betalen. Al vanaf jongs af aan dacht ik: ik moet een huis kopen want dan kan ik goedkoop wonen.’ Demirci wil graag in de Schilderswijk blijven wonen om in de buurt van zijn ouders te kunnen zijn.
Huur aan de bank
Dat het besluit op dit moment is genomen en niet eerder verklaart Demirci met dat hij zichzelf vroeger voorgelogen had. ‘Ik zag de rente als huur aan de bank omdat de bank eigenlijk eigenaar van het huis is totdat je het hebt afbetaald. Maar je hebt twee overeenkomsten: de eigendomsakte en hypotheekakte, waar je rente over betaalt, en dat is toch echt niet halal.’
Er zijn twee manieren om wonen halal te maken: of het hele huis meteen helemaal kopen of het anders huren. ‘Ik ben een heel gelovig mens, dit heeft mij altijd dwars gezeten.’ Bij zijn vrienden en kennissen ziet Demirci dat veel mensen geen huis kopen om deze reden. Dat zijn vooral zijn Marokkaanse vrienden. ‘Turken kopen dan wel weer huizen want zij willen goedkoper leven’, voegt hij er lachend aan toe.
Gunstige huizenmarkt helpt
De beslissing nemen om niet op de haram-manier verder te willen leven, is geleidelijk gegaan. ‘Ik bid vijf keer per dag, ik vast, geef een deel van mijn inkomen aan armen, ben een vrijwilliger in de moskee en ik ben op bedevaart geweest. Dit is het laatste wat mij nog dwarszit. Je praat er met kennissen en vrienden over en dan komt dit onderwerp toch altijd weer naar boven.’
De gunstige huizenmarkt helpt bij het besluit om het huis te verkopen. ‘Koen komt zaterdag met een mooie constructie. Als ik het huis kan verkopen met winst en het kan terughuren, voor een goede prijs, zou dat heel mooi zijn.’
Dat zijn dochters door deze constructie geen erfenis meer hebben, ziet Demirci niet als een probleem. ‘Ik vind dat iedereen voor zichzelf moet werken, dat heb ik ook altijd moeten doen.’
