Uitvaartrituelen bij andere culturen: een inspiratie?

Uitvaartrituelen bij andere culturen: een inspiratie?

Het afscheid van een dierbare kan steeds persoonlijker. En de keuze voor uitvaartmogelijkheden is hierbij enorm. Je kunt kiezen voor een kist, opbaarplank of wade, thuis of in het uitvaartcentrum opbaren, wel of geen rouwkaart, welke locatie en wie je uitnodigt. In Nederland mag en kan veel. Maar hoe nemen ze in andere landen en culturen afscheid van hun dierbare?

In Nederland liggen een aantal zaken vast in de Wet op de Lijkbezorging. Zo moet ieder overlijden worden vastgesteld door een arts, kun je kiezen tussen begraven of cremeren en mag een uitvaart niet eerder dan 36 uur na het overlijden en niet later dan zes werkdagen na de dag van overlijden plaatsvinden.

Hoe anders gaat dit in bijvoorbeeld Marokko, Suriname of Turkije? En hoe verloopt een Hindoestaanse of Islamitische uitvaart? We lichten een aantal bijzondere gebruiken en rituelen toe.

Taak volbracht

Overal ter wereld hebben nabestaanden rituelen, die troost en steun bieden bij het afscheid van een dierbare. Zo krijgt de overledene in India een rituele bewassing door de ‘hoofdrouwende’, bij voorkeur een mannelijk familielid.

Hindoestanen kiezen vrijwel altijd voor een crematie, op een vuurstapel in de open lucht, zodat het lichaam snel kan terugkeren naar Brahm, de oerbron. Ze geloven namelijk in reïncarnatie; na hun dood komt de ziel in een ander lichamelijk omhulsel terecht. Over het algemeen wordt de dood binnen de hindoefilosofie als positief ervaren. Het lichaam was bedoeld als tijdelijk en heeft zijn taak volbracht.

Uitbundige emoties

Ook in de Afro-Surinaamse cultuur is de aflegging en rituele bewassing van de overledene een zeer belangrijk onderdeel van de rouwrituelen. Dit gebeurt door speciale aflegorganisaties in bewassingsruimtes, volgens strikte regels en onder volstrekte geheimhouding. De lijfbewassers - dinari’s - wassen de overledene met water, alcohol en bepaalde kruiden, onder het opzeggen en zingen van gebeden en christelijke en traditioneel Surinaamse liederen.

Emoties spelen een grote rol in de Afro-Surinaamse cultuur: nabestaanden gooien hun emoties eruit. Door te huilen, te schreeuwen en over de grond te rollen. Maar ze gaan ook zingend en swingend achter de kist aan.

Driemaal gewassen

Veel moslimrituelen bij overlijden en begraven komen overeen, maar er zijn per land of stroming ook grote verschillen. De plek waar je als moslim begraven bent, moet ongemoeid worden gelaten. Zo heeft de Profeet het voorgeschreven. Wassen en verzorgen van het lichaam is bij het Islamitische geloof belangrijk. Volgens de Koran is al het gestorvene namelijk onrein. Het lichaam wordt tenminste driemaal gewassen door familieleden en vrienden.

Of je de overledene nu wel of niet hebt gekend: bij het overlijdensgebed in de moskee moet je aanwezig zijn. Als steun en troost voor de familie en als laatste eer voor de overledene. En rouwkaarten? Die zijn niet nodig; degene die het nieuws hoort, belt meteen zijn eigen netwerk. Binnen no-time is iedereen die de overledene heeft gekend, of iemand van zijn familie, op de hoogte.

Een mooi gedekte tafel

In Nederland speelt eten alleen een rol bij de afscheidsdienst. In andere landen gaat dit verder. Zo zijn in India de nabestaanden tot de dertiende dag na het overlijden verplicht veganist. Ze mogen geen geslachte dieren en eieren eten, uit respect voor het leven. In Toraja eet de naaste familie sinds het overlijden van de dierbare geen rijst. Dit is namelijk voedsel dat symbool staat voor het leven. Uit solidariteit met de overledene staat het pas zeven dagen na de uitvaart weer op het menu.

Afro-Surinamers kennen tijdens de rouwperiode de zogenaamde compassiebijeenkomsten. Op de achtste dag na de begrafenis herdenken ze hun dierbare tijdens een bijeenkomst met gebeden en zang. Ook bereiden ze op deze dag een maaltijd voor de overledene, om hem op zijn reis naar het paradijs bij te staan. Op een mooi gedekte tafel staan traditionele gerechten zoals casavekoekjes, cacao, koffie en witbrood, aangevuld met alle lievelingshapjes van hun dierbare.

En de wensen van uw klant?

Ook u heeft klanten die geboren en getogen zijn in een andere cultuur. Of klanten die hier geboren zijn, maar die hechten aan de uitvaartrituelen die ze vanuit hun jeugd of op een andere manier hebben meegekregen. Bespreek met hen hoe zij hun afscheid ooit vorm willen geven. En welke kosten daarbij komen kijken.

Er is tegenwoordig heel veel mogelijk. Wanneer uw klant specifieke wensen voor zijn afscheid heeft, is het belangrijk dat de naasten hier ook van op de hoogte zijn. Bespreek daarom de uitvaartwensen en leg deze vast.

Dit is een partnerbijdrage van Monuta. Bekijk hier een volledig overzicht van partnerberichten van Monuta.